Hen phế quản có liên quan gì đến chế độ ăn uống? Dị nguyên là những chất có thể gây ra các bệnh dị ứng, đặc biệt nhạy cảm hơn trên đối tượng bệnh nhân hen phế quản. Thức ăn hoặc hóa chất có thể là các dị nguyên tiềm ẩn gây nguy hại cho người bị hen. Cần phải biết nên ăn gì và kiêng ăn gì để tránh nguy cơ gây ra các cơn hen cấp hay làm nặng thêm tình trạng của bệnh. Hãy cùng Dược Điển Việt Nam tìm hiểu qua bài viết sau đây.
I. Tổng quan về bệnh hen phế quản
Hen phế quản là bệnh lý đường hô hấp được xếp vào nhóm bệnh lý mạn tính. Bệnh thường có biểu hiện bởi những cơn khó thở nhẹ hoặc kịch phát do sự co thắt khí phế quản làm chít hẹp đường thở kèm theo phản xạ ho để làm tăng thông khí, sau cơn hen có đờm trong chảy ra.
Cơn hen thường xảy ra khi có tiếp xúc với các dị nguyên sau vận động gắng sức hoặc có xúc cảm mạnh. Người bị hen có thể xảy ra bất kỳ thời điểm nào trong ngày, nhưng thường xảy ra vào ban đêm, rạng sáng và khi thay đổi thời tiết.
II. Tại sao người bị hen phế quản cần đặc biệt chú ý ăn uống?
Thức ăn là một trong những yếu tố tiềm ẩn nhiều dị nguyên, gây khởi phát cơn hen do cơ địa của người bị hen dễ bị dị ứng hơn so với người bình thường. Những thực phẩm thường được báo cáo về số ca gây dị ứng như thủy hải sản, các loại hạt, những thực phẩm đóng hộp có chứa chất bảo quản.
Tại sao hen phế quản cần chú ý ăn uống?
Người bị hen phế quản cũng luôn cần phải nâng cao sức khỏe thể trạng để nhờ đó có thể “chiến đấu” bền bỉ với bệnh. Ngoài ra, một thể trạng tốt cũng sẽ giúp người bệnh hạn chế mắc phải một số bệnh cơ hội làm nặng thêm tình trạng hen phế quản cũng như phòng ngừa các biến chứng có thể gặp phải.
Một chế độ ăn có kiểm soát và cân bằng dinh dưỡng là điều mà một bệnh nhân hen phế quản cần hết sức lưu ý trong quá trình điều trị của mình.
Vậy đâu là những thực phẩm nên ăn và kiêng ăn dành cho người bị hen phế quản?
III. Hen phế quản nên ăn gì?
Hen phế quản nên ăn gì?
Để đảm bảo chất dinh dưỡng, bệnh nhân hen phế quản cần xây dựng một chế độ ăn uống khoa học, hợp lý đầy đủ các nhóm dưỡng chất thiết yếu.
Những thực phẩm được khuyên nên ăn dành cho người bị hen phế quản:
1. Thực phẩm giàu Vitamin C
Vitamin C giúp nâng cao thể trạng chung, hạn chế mắc các bệnh về đường hô hấp, đặc biệt khi giao mùa hay thay đổi thời tiết là thời điểm thuận lợi cho các vi sinh vật phát triển. Bổ sung Vitamin C từ chế độ ăn hàng ngày được cho là tốt hơn sử dụng các chế phẩm có sẵn.
Vitamin C có nhiều trong các loại trái cây tươi như dưa vàng, cam, bưởi, chanh, súp lơ xanh, cà chua, trái kiwi,.. Bệnh nhân hen phế quản nên lựa chọn các loại quả tươi, không chứa chất hóa học bảo quản để bổ sung cho khẩu phần ăn hàng ngày.
2. Thực phẩm chứa nhiều Vitamin D
Vitamin D giúp làm giảm nhiễm trùng đường hô hấp trên và cải thiện chức năng của phổi, cần thiết cho người bị hen phế quản. Thực phẩm chứa nhiều Vitamin D như sữa, cá hồi, trứng,..
Thực phẩm bổ sung Vitamin D cho người bị hen phế quản
3. Thực phẩm bổ sung Magie
Magie có tính kháng viêm và giãn cơ trơn nên tốt cho người bị hen phế quản. Thực phẩm chứa nhiều Magie như các loại rau xanh, các loại đậu (đậu đen, đậu xanh,…), cà chua, chuối, sữa và các chế phẩm từ sữa, ngũ cốc nguyên cám, một số loại hạt (hạt bí, hạt dẻ,…), atiso,…
4. Thực phẩm giàu Omega-3
Omega-3 là một acid béo đã được nghiên cứu cho rằng có tác dụng chống lại các bệnh gây viêm như hen suyễn. Các thực phẩm chứa nhiều Omega-3 như quả óc chó, hạt lanh, hạt bí ngô và dầu cá.
5. Thực phẩm giàu Beta Caroten
Beta Caroten có nhiều trong gấc, bí đỏ, cà rốt, đu đủ, khoai lang… vitamin E có nhiều trong dầu các loại thực vật và hạt giúp tăng cường chức năng hô hấp.
6. Hen ở trẻ em, trẻ sơ sinh
Tiếp tục cho trẻ bú sữa mẹ giúp làm giảm tình trạng nặng của bệnh. Trẻ bú mẹ càng lâu càng làm giảm nguy cơ bệnh hen về sau. Ngoài ra cũng cần bổ sung thêm các thực phẩm giàu dinh dưỡng để tăng cường thể trạng chung.
IV. Hen phế quản kiêng ăn gì?
Hen phế quản nên kiêng ăn gì?
Bên cạnh những thực phẩm nên ăn là những thực phẩm nên kiêng và cần thiết phải cấm đối với bệnh nhân hen phế quản.
– Tuyệt đối không nên ăn các thực phẩm mà đã biết là cơ thể dị ứng, người bệnh cũng nên lập một danh sách những thức ăn gây dị ứng để người trong gia đình biết để không vô tình thêm vào món ăn.
– Đối với các thực phẩm dễ gây có nguy cơ cao gây dị ứng như thủy hải sản (tôm, cua, hàu, cá biển, hạt đậu phộng,…) cần cảnh giác khi ăn, không nên ăn quá nhiều khi chưa biết rõ là bản thân có dị ứng với chúng hay không.
Ngoài ra những nhóm thực phẩm sau đây nên hạn chế ăn như:
1. Thực phẩm giàu calo
Người bị hen phế quản cần cung cấp đủ calo để duy trì một sức khỏe tốt, tuy nhiên nếu cung cấp quá nhiều sẽ gây ra dư thừa dẫn đến béo phì. Vì béo phì cũng được cho là có liên quan đến nguy cơ gây ra cơn hen phế quản.
2. Chất kích thích
Người bị hen suyễn không nên uống rượu bia, thuốc lá. Vì sẽ kích thích lên thành khí quản gây co giật, tăng bài tiết dịch, tổn thương lớp thượng bì niêm mạc làm nặng thêm nghiêm trọng tình trạng hen phế quản.
3. Thực phẩm có gas
Các thực phẩm có gas sẽ gây tăng áp lực lên dạ dày làm ợ hơi và kích thích lên đường thực quản gây khó thở.
4. Ăn quá no
Khi ăn quá no, sẽ dạ dày sẽ gây áp lực lên cơ hoành dẫn đến tình trạng khó thở không tốt cho người bị hen phế quản. Vì vậy nên chia nhỏ bữa ăn và ăn thành nhiều bữa trong ngày.
Hen phế quản không nên ăn quá no.
5. Chất bảo quản thực phẩm
Các đồ ăn sẵn đóng hộp thường chứa các chất bảo quản, ngoài ra các thực phẩm không rõ nguồn gốc như hoa quả, thịt, thực phẩm sống cũng có nguy cơ cao chứa chất bảo quản gây nguy hại cho bệnh nhân hen phế quản rất dễ nhạy cảm. Do đó cần lựa chọn kỹ lưỡng thực phẩm trước khi mua và cũng nên hạn chế các loại đồ ăn sẵn.
Như vậy, giữa thực phẩm và bệnh hen phế quản có mối quan hệ tương tác lẫn nhau. Người bệnh cần nhận biết được thực phẩm nào nên ăn và thực phẩm nào cần phải kiêng để bệnh lý hen được được kiểm soát cũng như duy trì thể trạng tốt để “chiến đấu” lại được căn bệnh mạn tính này.
Xem thêm: Cách chữa bệnh hen phế quản mãn tính
