Fucoidan – tiềm năng chống ung thư từ rong biển nâu 

Do tác dụng phụ của nhiều phương pháp điều trị hiện nay, việc sử dụng các chất tự nhiên có độc tính thấp đang được quan tâm. Các nghiên cứu lâm sàng đã chỉ ra rằng Fucoidan có chứa hoạt tính sinh học cao. Trong số đó, các thử nghiệm về Fucoidan đã cho thấy nhiều hứa hẹn trong cuộc chiến diệt ung thư, đem lại nguồn sống cho nhiều người bệnh.

Fucoidan là gì? Cấu trúc của Fucoidan

Fucoidan lần đầu tiên được phát hiện vào năm 1913 khi Giáo sư Kylin phát hiện và mô tả. Kể từ đó, nghiên cứu về Fucoidan đã trở nên rộng rãi hơn. Đến năm 1957 các phân tử này cũng được chứng minh là có chức năng chống đông máu và sau đó các nghiên cứu chống ung thư của chúng đã được chứng minh.

Fucoidan là một Heteropolysaccharide hòa tan trong nước bao gồm các nhóm L-fucose và Sulphat, thành phần monosaccharide chính là L-fucose-4-sulfate. Nó cũng bao gồm các monosaccharide khác bao gồm axit uronic, galactose, xylose, mannose, rhamnose, glucose, arabinose và xylos.

Ngoài ra, còn có các fucan có gốc monosaccarit khác nhau xen kẽ với các liên kết α (1 → 3) và α (1 → 4). Vì vậy, fucanan tạo thành một phân nhóm Fucan rất đa dạng và linh hoạt.

Tiềm năng chống ung thư của Fucoidan

Fucoidan tăng cường miễn dịch

Fucoidan làm tăng cả hoạt động và số lượng tế bào tiêu diệt tự nhiên có tên Natural killer cell – một bạch huyết bào đảm nhận vai trò nhận diện, phản ứng nhanh và chống lại các tế bào nhiễm virus và tế bào đột biến, tế bào dị biệt bao gồm các tế bào có khả năng hình thành ung thư.
Vì Fucoidan cũng có tác dụng điều hòa miễn dịch, người ta cho rằng nó có thể có tác dụng bảo vệ chống lại sự phát triển của các tác dụng phụ khi nó được sử dụng đồng thời với các tác nhân hóa trị liệu và bức xạ.

Fucoidan ức chế hình thành khối u ác tính

Fucoidan đã được chứng minh làm giảm rõ rệt sự kích hoạt thụ thể gây tăng sinh, biệt hóa tế bào tế bào, giảm đột biến gây ung thư.
Bên cạnh đó, hoạt chất còn ức chế phiên mã gây tăng sinh tế bào, do đó Fucoidan được xem là hoạt chất tiềm năng ức chế hình thành khối u ác tính.

Fucoidan ức chế khối u phát triển

Fucoidan ức chế sự hình thành các mạch máu nuôi dưỡng bao quanh khối u. Các mao mạch này tiếp nhận oxy và các chất dinh dưỡng cần thiết giúp nuôi dưỡng tế bào ác tính. Fucoidan đã được chứng minh có hiệu quả cao trong việc ức chế sự liên kết của VEGF – chất được sản sinh từ tế bào ung thư giúp thúc đẩy hình thành mạch máu quanh khối u, do đó ngăn ngừa tăng sinh và chống lại quá trình phát triển của chúng.

Fucoidan làm giảm khả năng di căn của tế bào ung thư

Fucoidan là một trong các chất tiềm năng làm giảm các tính năng di cư và xâm lấn của các mô hình tế bào ung thư vú.
Cơ chế giảm di căn được chứng minh như sau: Khi tế bào ác tính di căn vào dòng máu để đến các cơ quan khác, hầu hết các tế bào sẽ bị tế bào miễn dịch bắt giữ hoặc không tồn tại do lực cắt của dòng máu. Tuy nhiên, để tồn tại và di căn thành công, các tế bào khối u sẽ bám vào tiểu cầu và di chuyển trong lòng mạch đến cơ quan khác. Nghiên cứu chứng minh Fucoidan làm giảm đến 80% số lượng tế bào ung thư gắn với tiểu cầu, do đó làm giảm khả năng sống sót của tế bào ung thư trong tuần hoàn.
Bên cạnh đó, Fucoidan còn ức chế 1 loại enzyme phân giải protein khi tế bào ung thư tiết ra khi di căn đến vị trí mới.

Fucoidan hiệp đồng tác dụng với các thuốc trị ung thư

Fucoidan cũng có thể hoạt động như tác nhân bổ trợ cùng với hóa trị liệu cho bệnh nhân ung thư.
Các Polysaccharide Sulfate có thể làm tăng sinh khả dụng của một số loại thuốc uống, như Doxorubicin. Đã có nghiên cứu chứng minh Fucoidan cải thiện tác dụng của Tamoxifen, Cisplatin hoặc Paclitaxel trong liệu trình chữa ung thư vú và ung thư buồng trứng.
Ngoài ra, Fucoidan này cũng có thể hoạt động hiệp đồng với Gefitinib để tạo ra quá trình chết rụng ở các tế bào ung thư phổi.
Fucoidan đã được nghiên cứu trong khối u ác tính khi kết hợp cùng Lapatinib. Lapatinib khi dùng riêng rẽ đã ức chế 60% sự phát triển của khối u, nhưng khi được kết hợp với Fucoidan nó làm giảm 85% sự phát triển của khối u.

Fucoidan có ở đâu?

Fucoidan trong tự nhiên

Fletcher và cộng sự, năm 2017 đã phát hiện ra rằng số lượng cao nhất của fucoidan có thể được chiết xuất từ ​​ba loài tảo bao gồm F. serratus , F. vesiculosus và Ascophyllum.

Ngoài các loài rong biển nâu, các động vật không xương sống ở biển cũng chứa loại polysaccharide sulfate này. Chất lỏng nhớt có chứa trứng của nhím biển, da của loài hải sâm Stichopus japonicas và loài Holothuria tubulosa cũng là những món quà từ biển cả có chứa hàm lượng Fucoidan lớn.

Fucoidan tổng hợp

Hiện nay trên thị trường có rất nhiều sản phẩm từ Fucoidan. Có thể kể đến các loại Fucoidan như Fucoidan từ Nhật, Fucoidan Mỹ, Fucoidan Việt Nam.

Tuy nhiên người dùng cũng nên thông thái lựa chọn các loại sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng, nghiên cứu lâm sàng kỹ lưỡng để đạt hiệu quả điều trị cao nhất.

Tài liệu tham khảo

Chuyên gia của NCBI (Ngày đăng: 28 tháng 04 năm 2020). Brown Seaweed Fucoidan in Cancer: Implications in Metastasis and Drug Resistance, National Center for Biotechnology Information. Truy cập ngày 21 tháng 07 năm 2021.

Keith B. Glaser (Ngày đăng: 14 tháng 04 năm 2015). Fucoidan and Cancer: A Multifunctional Molecule with Anti-Tumor Potential, National Center for Biotechnology Information. Truy cập ngày 21 tháng 07 năm 2021.

Chuyên gia của NCBI (Ngày đăng: 20 tháng 03 năm 2019). Biological Activities of Fucoidan and the Factors Mediating Its Therapeutic Effects: A Review of Recent Studies, National Center for Biotechnology Information. Truy cập ngày 21 tháng 07 năm 2021.

Theo Báo Sức Khỏe Đời Sống – Cơ quan ngôn luận của Bộ Y Tế.