Tàn nhang là gì? Cách phân biệt tàn nhang và nám/nốt ruồi

Tàn nhang và cách điều trị dứt điểm, an toàn

Khi quan sát trên da ta thấy xuất hiện nhiều nốt màu đen, nâu nằm rải rác. Điều này làm làn da kém sắc, gương mặt thiếu tự tin khi giao tiếp. Liệu đó có phải là tàn nhang hay là nám da, nốt ruồi? Nguyên nhân nào khiến da bạn gặp tình trạng đó? Nếu vậy có biện pháp nào điều trị được không?…Hãy cùng chúng tôi giải đáp các thắc mắc trên qua bài viết dưới đây.

1. Tàn nhang là gì?

Tàn nhang là thuật ngữ để chỉ những nốt nhỏ màu nâu vàng hoặc màu nâu sẫm nằm trên da. Kích thước mỗi nốt tàn nhang nhỏ khoảng một vài milimets, có thể chỉ có một vài nốt trên da hoặc xuất hiện nhiều hơn. Tàn nhang có thể ở mọi vị trí da trên cơ thể có tiếp xúc với ánh nắng mặt trời nhưng thường dễ xuất hiện và được quan tâm hơn cả là trên da mặt.

Tuy tàn nhang thông thường khá lành tính nhưng trên da đều màu và nhất là da trắng thì những vết tàn nhang rất dễ nhận thấy. Phụ nữ dễ bị tàn nhang hơn đàn ông, điều đó càng khiến các chị em mất tự tin khi giao tiếp.

Có 2 loại tàn nhang thường gặp là Ephelides và Lentigines đều xuất hiện khi da tiếp xúc lâu với ánh nắng mặt trời nhưng được phân biệt với các đặc điểm khác nhau sau:

Ephelides	Lentigines (hay các vết đồi mồi)
– Thường mang tính di truyền, lần đầu xuất hiện khoảng 2-3 tuổi.	– Thường xuất hiện khi già đi, sau tuổi 50, có tác động của yếu tố lão hóa da.
– Có thể mất đi khi lớn lên hoặc nhạt hơn vào mùa đông.	– Không nhạt đi hoặc biến mất.
– Các đốm màu nâu nhạt, nâu đậm hoặc màu đỏ. các đường viền không rõ ràng.	– Các nốt có màu từ vàng nhạt đến nâu sẫm với đường viền rõ ràng.
– Thường xuất hiện ở mặt, cổ, ngực, cánh tay.	– Xuất hiện ở mọi vị trí từ mặt, cổ, ngực, lưng, cánh tay, bàn tay, ống chân.

Các vết tàn nhang có xu hướng xuất hiện nhiều hơn ở những người có tông da sáng màu, người da trắng, gốc Châu Âu. Tuy nhiên không phải vì thế mà người da tối màu không được loại trừ.

Tàn nhang là các nốt nhỏ màu nâu trên da

2. Nguyên nhân gây ra tàn nhang

Theo mô bệnh học, tàn nhang là một loại rối loạn sắc tố ở vùng thượng bì của da khi tập trung nhiều sắc tố melanin. Yếu tố về gen, tia UV, nội tiết thay đổi được coi là nguyên nhân chủ yếu làm xuất hiện cũng như kích thích da xuất hiện các nốt tàn nhang.

Yếu tố về gen

– Đây được coi là nguyên nhân chính gây ra tàn nhang. Ở những người có mang gen trội Melanocortin 1 receptor thì khả năng bị tàn nhang cao hơn. Gen này sẽ kích thích sản sinh quá mức sắc tố Melanin gây các nốt tối màu trên da.

– Có 2 loại Melanin là pheomelanin và eumalanin. Những người sản xuất pheomelanin thường có tóc đỏ hoặc vàng, làn da sáng nhưng kém săn chắc, hay xuất hiện tàn nhang. Còn người sản xuất eumalanin sẽ có tóc đen sẫm màu, da tối màu hơn, săn chắc hơn và thường bị đồi mồi.

– Tàn nhang có mang tính di truyền nên trong gia đình có người mắc thì con sinh ra có nguy cơ bị tàn nhang cũng cao hơn.

Tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời

Tia UV là một tác nhân khiến tàn nhang xuất hiện di kích thích các tế bào tăng sản xuất melanin hơn. Tiếp xúc trong thời gian dài mà không có các biện pháp bảo vệ cũng làm tăng độ đậm và số lượng các nốt tàn nhang. Chính vì vậy thường vào mùa nhiều nắng các tổn thương này đậm và nhiều lên và xu hướng giảm khi vào mùa đông.

Thay đổi nội tiết tố

– Khi nồng độ estrogen giảm cũng khiến tăng sản xuất nhiều melanin hơn. Ở phụ nữ thường có sự thay đổi nội tiết tố hơn đàn ông nên tỷ lệ mắc tàn nhang cũng cao hơn như chu kỳ kinh nguyệt, khi mang thai, sau sinh, thời kỳ mãn kinh…Không chỉ gây ra tàn nhang và nội tiết tố thay đổi còn khiến da kém đàn hồi, nhăn nheo, thô ráp, nổi nhiều mụn…

– Áp lực công việc, hay tác dụng phụ của thuốc cũng có thể ảnh hưởng đến lượng hormone trong cơ thể.

Nguyên nhân và các yếu tố nguy cơ hình thành tàn nhang

Ngoài ra chế độ dinh dưỡng thiếu chất, thói quen sinh hoạt không lành mạnh, sử dụng chất kích thích, mỹ phẩm không đảm bảo chất lượng…cũng khiến da yếu hơn và tăng nguy cơ xuất hiện các bệnh lý trên da.

3. Phân biệt tàn nhang với nám da, nốt ruồi

Vì cùng có biểu hiện là các nốt nhỏ sẫm màu trên da nên tàn nhang thường bị nhầm lẫn với nám da hay mụn nốt ruồi. Với mỗi loại thì các can thiệp, điều trị sẽ khác nhau. Những đặc điểm sau đây sẽ giúp mọi người phân biệt được chúng một cách đế dàng.

Sự khác nhau giữa nám và tàn nhang

	Nám	Tàn nhang
Hình dáng	– Nếu là nám đốm sẽ xuất hiện các nốt nám có kích thước to như đầu que diêm ở 2 bên gò má. – Còn dạng nám mảng thì các vết nám nhỏ li ti liên kết lại với nhau lan ra cả khuôn mặt.	– Các nốt tàn nhang thường nằm riêng lẻ hoặc tạo thành từng mảng, kích thước nhỏ hơn khoảng 1 đến 5mm.
Màu sắc	– Màu vàng, nâu hoặc đen.	– Màu vàng, nâu nhạt hoặc nâu đậm. – Xu hướng đậm màu hơn khi tiếp xúc lâu dưới ánh nắng mặt trời.
Phân bố	– Nằm dưới lớp biểu bì và chủ yếu xuất hiện trên da mặt.	– Nằm ở lớp da nông bề mặt. Có thể xuất hiện ở mọi vị trí da trên cơ thể có tiếp xúc với tia UV.
Đối tượng	– Thường gặp hơn ở người có da tối màu.	– Thường gặp ở người có da sáng màu, da trắng.
Nguyên nhân	– Yếu tố di truyền, thay đổi nội tiết tố, chế độ sinh hoạt, ảnh hưởng từ môi trường, mỹ phẩm	– Yếu tố di truyền là nguyên nhân chính. Tiếp xúc với tia UV và thay đổi nội tiết tố làm tăng nguy cơ hình thành.
Độ tuổi xuất hiện	– Phần lớn ở phụ nữ sau tuổi 30. Ít xuất hiện khi còn trẻ, trong tuổi dậy thì.	– Có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi.

Phân biệt giữa nám và tàn nhang

Sự khác nhau giữa nốt ruồi và tàn nhang

	Nốt ruồi	Tàn nhang
Đặc điểm	– Được tạo thành từ các tế bào tạo hắc tố da mọc thành từng cụm với nguồn cung cấp mạch máu lớn hơn mức trung bình. – Có thể xuất hiện tạo mọi vị trí trên cơ thể kể cả các vùng được che kín.	– Nguyên nhân chính là do các yếu tố melanin tích tụ lại. – Xuất hiện trên các vùng da có tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.
Màu sắc	– Có thể có màu nâu, đen nhưng màu thường đậm và không chịu tác động bởi các yếu tố bên ngoài. – Không tự nhiên biến mất.	– Màu nâu nhạt, nâu sẫm và màu sắc nhạt hơn. – Có thể mất đi hoặc nhạt hơn vào mùa đông.
Đối tượng xuất hiện	– Có thể xuất hiện ngay từ khi sinh ra, ở mọi lứa tuổi, giới tính, mọi sắc tố da.	– Xuất hiện ở mọi lứa tuổi, thường gặp hơn ở nữ giới trong tuổi dậy thì, người có tông da sáng màu.
Tác động đến sức khỏe	– Đa số đều lành tính. – Tuy nhiên nếu bề mặt bị lồi, kích thước > 5mm, bờ không đều, chảy máu, lở loét, thay đổi màu sắc…thì khả năng là nốt ruồi ác tính cần điều trị khẩn cấp.	– Thường lành tính.

Sự khác nhau giữa nốt ruồi và tàn nhang

4. Tàn nhang có chữa trị được không?

Thông thường tàn nhang là tình trạng lành tính và không dẫn đến ung thư da. Có thể không cần điều trị gì và các vết tàn nhang sẽ biến mất ở một thời điểm nhất định. Tuy nhiên vì ảnh hưởng nhiều đến tính thẩm mỹ nên nhiều người, đặc biệt là các chị em phụ nữ quan tâm nhiều hơn và tìm các phương pháp để loại bỏ chúng.

Các nốt tàn nhang thường chỉ hình thành tại tầng da nông nên việc điều trị cũng không gặp nhiều khó khăn. Để đạt hiệu quả điều trị cao, ít tốn kém, hạn chế các tác dụng không mong muốn thì người bị tàn nhang nên đến khám tại các chuyên khoa da liễu để được chẩn đoán và tư vấn chi tiết. Có nhiều phương pháp giúp làm mờ các nốt tàn nhang. Với mỗi tình trạng da khác nhau thì các bác sĩ sẽ tư vấn phương pháp phù hợp nhất:

– Viên uống, kem bôi trị tàn nhang: Trong các thuốc bôi này có chứa thành phần như acid glycolic, acid trichloeacetic (TCA), tretinol có tác dụng lột da. Hoặc viên uống vitamin PP , kem bôi chứa hydroquinone, acid azelaic, acid ascorbic (vitamin C), arbutin, acid mandelic…có tác dụng chống lại các sắc tố da. Phương pháp này chi phí khá rẻ, ngoài việc làm mờ tàn nhang còn giúp cải thiện lão hóa trên da. Tuy nhiên tác dụng sẽ chậm và có thể gây kích ứng trên da.

Điều trị tàn nhang bằng tia laser

– Thẩm mỹ bằng tia laser: Đây là phương pháp trị tàn nhang được khuyến khích, trong đó laser QS Yang được ưu tiên hàng đầu. Năng lượng từ tia laser giúp phá vỡ cấu trúc melanin, loại bỏ tàn nhang và không để lại sẹo và hầu như không có biến chứng. Tuy nhiên phương pháp này có chi phí cao hơn và cần được thực hiện tại các cơ sở y tế có đầy đủ trang thiết bị.

Ngoài ra một số phương pháp khác cũng có hiệu quả trong điều trị tàn nhang: phương pháp đông da lạnh, mặt nạ hóa học, đốt điện, chấm nitơ lỏng…

Một số mẹo dân gian cũng có tác dụng hỗ trợ làm mờ các vết tàn nhang được nhiều người áp dụng. Mọi người có thể tham khảo như là:

+ Sữa chua kết hợp với mật ong.

+ Cà chua, nha đam, dầu oliu.

+ Bột nghệ

+ Khoai tây và sữa tươi…

5. Các biện pháp hạn chế bị tàn nhang

Dù bạn lựa chọn điều trị tàn nhang theo phương pháp gì thì đều không thể bỏ qua các lưu ý sau giúp tăng hiệu quả và hạn chế tàn nhang xuất hiện nhiều hơn:

– Hạn chế da tiếp xúc với tia cực tím: Luôn bảo vệ da dưới tác động của ánh nắng mặt trời vì đây là tác nhân kích thích tàn nhang xuất hiện nhiều hơn. Bạn không thể điều trị hiệu quả nếu như không thực hiện các biện pháp chống nắng tích cực:

+ Bôi kem chống nắng hàng ngày dù có ra ngoài hay không. Chọn loại kem chống nắng có chỉ số SPF cao từ 30 trở lên.

+ Trang bị nón, mũ, áo dài tay khi phải làm việc ngoài trời.

+ Hạn chế ở dưới nắng quá lâu và tốt nhất nên tránh ánh nắng từ 10-16h hàng ngày.

– Chăm sóc da theo đúng quy trình. Dưỡng ẩm da 2 lần/ ngày.

– Chế độ dinh dưỡng đủ chất. Nên bổ sung nhiều các loại thực phẩm chứa nhiều chất chống oxy hóa như vitamin C trong rau củ, trái cây….

– Uống nhiều nước để giúp da luôn duy trì độ ẩm, các hoạt động của tế bào, tăng thải độc, giúp da khỏe mạnh.

Các biện pháp chống nắng hạn giúp bảo vệ da khỏi tàn nhang

Tàn nhang là một tình trạng lành tính, tuy nhiên lại ảnh hưởng nhiều đến tính thẩm mỹ, sự tự tin khi nói chuyện với người khác. Các phương pháp điều trị có thể làm mờ hoàn toàn các vết tàn nhang. Do đó mọi người trong liệu trình điều trị cần tuân thủ theo đúng hướng dẫn của bác sĩ và các biện pháp phòng ngừa cũng như chọn địa chỉ điều trị uy tín để có làn da trẻ đẹp, mịn màng, tươi mới.