Chuột rút bắp chân: Phòng ngừa và khắc phục?

Làm sao khi thường xuyên bị chuột rút bắp chân

Chuột rút bắp chân là tình trạng hầu như mỗi người đều gặp ít nhất một lần trong đời. Tuy nhiên, có những người thường xuyên bị chuột rút. Điều đó gây khó chịu và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Phải làm gì khi bị chuột rút bắp chân? Cách xử lý ra sao? Chúng ta hãy cùng tìm hiểu các triệu chứng qua bài viết dưới đây để biết bản thân có thường xuyên bị chuột rút hay không?

1. Thế nào là chuột rút?

Chuột rút cơ là hiện tượng co thắt đột ngột và không chủ ý của một hoặc nhiều cơ. Chuột rút cơ có thể gây ra cơn đau dữ dội về đêm làm ảnh hưởng đến giấc ngủ hoặc khi đang đi trên đường, đang lao động. Mặc dù nhìn chung là vô hại nhưng lại không thể cử động, gây gián đoạn đến công việc.

Tập thể dục hoặc lao động thể chất trong thời gian dài, đặc biệt là trong thời tiết nóng, có thể dẫn đến tình trạng này. Một số loại thuốc cũng có thể gây tác dụng phụ chuột rút khi sử dụng. Chuột rút có thể tự khắc phục tại nhà bằng các biện pháp tự chăm sóc nên không cần quá lo lắng.

2. Triệu chứng của chuột rút

Triệu chứng thường xuyên bị chuột rút bắp chân

Chuột rút bắp chân thường xuất hiện khi nào? Hầu hết các cơn chuột rút cơ xuất hiện ở cơ chân, đặc biệt là ở bắp chân vào ban đêm khi ngủ, vận động quá mức hay ngồi lâu ở một tư thế.

Các dấu hiệu để nhận biết chuột rút như cơn đau đột ngột, đau nhói, cũng có thể cảm thấy hoặc nhìn thấy một khối mô cơ cứng bên dưới da.

Chuột rút cơ thường tự biến mất và hiếm khi quá nghiêm trọng để phải đến cơ sở y tế. Tuy nhiên, hãy đến gặp bác sĩ nếu bị chuột rút và có những biểu hiện sau đây:

– Chuột rút gây khó chịu nghiêm trọng.

– Xuất hiện sưng chân, mẩn đỏ hoặc thay đổi màu da.

– Xảy ra quá thường xuyên.

– Biện pháp tự chăm sóc không đỡ.

– Không liên quan đến nguyên nhân rõ ràng nào như tập thể dục, uống thuốc,… mà tự xuất hiện thường xuyên không rõ nguyên nhân.

3. Nguyên nhân chuột rút

Chuột rút cơ xảy ra chủ yếu do căng cơ, giữ ở một tư thế quá lâu, lạm dụng cơ hoặc mất nước. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, nguyên nhân không được rõ ràng.

Mặc dù hầu hết các cơn chuột rút cơ đều không nguy hiểm đến sức khỏe. Tuy  nhiên, nó gây ảnh hưởng đến vận động, một số có thể liên quan đến tình trạng bệnh lý tiềm ẩn, chẳng hạn như:

– Cung cấp máu không đủ: Các động mạch cung cấp máu đến chân bị thu hẹp (xơ cứng động mạch tứ chi), máu kém lưu thông có thể gây ra cơn đau giống như chuột rút ở chân và bàn chân khi đang tập thể dục. Những cơn chuột rút này thường biến mất ngay sau khi ngừng tập thể dục.

– Chèn ép dây thần kinh: Sự chèn ép của các dây thần kinh trong cột sống (hẹp thắt lưng) cũng có thể gây ra cơn đau giống như chuột rút ở chân. Cơn đau thường trầm trọng hơn khi đi bộ lâu. Đi bộ ở tư thế hơi gập người có thể cải thiện hoặc trì hoãn sự khởi phát các triệu chứng của chuột rút.

– Nồng độ kali, canxi hoặc magie trong máu thấp: Nồng độ các chất khoáng này thấp có thể gây ra chuột rút ở chân. Một số loại thuốc làm giảm nồng độ Kali, Canxi máu như thuốc lợi tiểu cũng là yếu tố dẫn đến chuột rút.

Các yếu tố có thể làm tăng nguy cơ bị chuột rút cơ bao gồm:

– Tuổi tác: Người cao tuổi bị mất khối lượng cơ, do đó, phần cơ còn lại dễ bị căng quá mức 

– Mất nước: Khi thời tiết nắng nóng, đặc biệt là ở người lao động nặng hay các vận động viên hoạt động dưới trời nắng, thường bị chuột rút cơ do mệt mỏi, mất nước và điện giải.

– Thai kỳ: Chuột rút bắp chân cũng rất thường gặp ở phụ nữ mang thai do nhiều nguyên nhân như tuần hoàn máu kém, mất nước và các chân điện giải, tăng cân, làm tăng áp lực trên các bắp chân…

– Bệnh liên quan: Nguy cơ bị chuột rút cơ bắp cao hơn nếu bị một số bệnh như tiểu đường, rối loạn thần kinh, bệnh gan hoặc tuyến giáp.

4. Cách khắc phục khi bị chuột rút

Làm như thế nào để xử trí chuột rút?

Cách khắc phục chủ yếu khi bị chuột rút là tự chăm sóc tại nhà. Một số bài tập nhẹ nhàng và động tác xoa bóp đơn giản sẽ giúp khắc phục vấn đề này hiệu quả. Hãy thực hiện các thao tác theo hướng dẫn dưới đây mỗi khi bị chuột rút:

– Kéo căng và xoa bóp: Kéo căng phần cơ bị chuột rút và xoa nhẹ để giúp nó thư giãn. Đối với chuột rút ở bắp chân, hãy dồn trọng lượng lên chân bị chuột rút và hơi gập đầu gối lại. 

– Nếu không thể đứng, hãy ngồi trên sàn hoặc trên ghế và duỗi thẳng, mở rộng chân bị chuột rút. Thử kéo đầu bàn chân về phía đầu trong khi chân vẫn ở tư thế duỗi thẳng. Điều này cũng sẽ giúp giảm bớt tình trạng chuột rút ở đùi sau (gân kheo). Đối với tình trạng chuột rút ở đùi trước (cơ tứ đầu), hãy sử dụng một chiếc ghế để giữ vững cơ thể và thử kéo chân bên bị đau lên về phía mông.

– Chườm nóng hoặc lạnh: Chườm khăn ấm hoặc đệm nóng lên vùng cơ bị chuột rút. Hoặc tắm nước ấm hoặc hướng vòi sen nước nóng vào vùng cơ bị co cứng. Ngoài ra, xoa bóp phần cơ bị co cứng bằng nước đá cũng có thể giảm đau.

Nếu đã thực hiện những biện pháp tự khắc phục trên nhưng tình trạng không thuyên giảm, hãy đến gặp bác sĩ để được hỗ trợ điều trị bằng các phương pháp trị liệu vật lý, thuốc giãn cơ, vitamin B,…

5. Cách phòng ngừa bị chuột rút

Phòng ngừa thường xuyên bị chuột rút bắp chân

Dưới đây là một số biện pháp có thể áp dụng để phòng tránh chuột rút như:

– Tránh tình trạng mất nước: Uống nhiều nước mỗi ngày. Lượng nước uống phụ thuộc chế độ ăn, giới tính, mức độ hoạt động, thời tiết, sức khỏe, tuổi tác và loại thuốc đang sử dụng. Nước giúp cơ co lại và thư giãn, đồng thời giữ cho các tế bào cơ ngậm nước và ít bị kích thích hơn. Trong khi hoạt động, hãy bổ sung nước đều đặn ngay cả khi vừa hoạt động xong.

– Căng cơ: Nếu có xu hướng bị chuột rút chân vào ban đêm, hãy kéo giãn cơ trước khi đi ngủ. Tập thể dục nhẹ, chẳng hạn như đi xe đạp cố định trong vài phút trước khi đi ngủ, cũng có thể giúp ngăn ngừa chuột rút khi đang ngủ.

– Xoa bóp cẳng chân, bàn chân, ngón chân để tăng cường lưu lượng máu đến chân, giảm nguy cơ chuột rút.

Chuột rút mặc dù không nguy hiểm nhưng cũng ảnh hưởng tạm thời đến khả năng vận động. Thường xuyên bị chuột rút bắp chân đôi khi cũng là dấu hiệu cảnh báo của một căn bệnh nào đó. Vì vậy, nếu thường xuyên bị chuột rút, bạn cũng nên đến khám bác sĩ, hỏi ý kiến các chuyên gia để được xét nghiệm, chẩn đoán bệnh và có phương pháp điều trị hợp lý.