Kiến thức bệnh học
Hăm tã ở trẻ sơ sinh – Tất tần tật những điều cần biết
Hăm tã ở trẻ sơ sinh là gì?
Những bậc phụ huynh thường xuyên phải lo lắng về tình trạng hăm tã của con mình, không biết phải giải quyết ra sao. Vậy nguyên nhân do đâu dẫn đến tình trạng này? Cách khắc phục? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu về vấn đề này nhé!
I. Hăm tã ở trẻ sơ sinh là gì?
Hăm tã là một dạng viêm da (viêm da) phổ biến, xuất hiện như một mảng da đỏ ở mông của bé.
Hăm tã thường liên quan đến việc thay tã ướt hoặc không thường xuyên, khiến da nhạy cảm và nứt nẻ. Nó thường ảnh hưởng đến trẻ sơ sinh, mặc dù bất kỳ ai mặc tã thường xuyên đều có thể phát triển tình trạng này.
Hăm tã có thể đến khá đột ngột khiến cha mẹ và con đều khốn khổ. Tuy nhiên đừng có lo lắng quá vì nó có thể khỏi bằng các phương pháp điều trị đơn giản tại nhà, như làm khô bằng không khí, thay tã thường xuyên hơn và bôi thuốc mỡ.
II. Biểu hiện của việc hăm tã ở trẻ sơ sinh
Con của bạn trông có vẻ giận dữ, có thể do hăm tã khiến chúng cảm thấy khó chịu. Bên cạnh đó, nó còn đặc trưng bởi những đặc điểm sau đây:
– Dấu hiệu ngoài da. Hăm tã biểu hiện bằng da đỏ, mềm ở vùng quấn tã – mông, đùi và bộ phận sinh dục. Trường hợp nặng thì trạng mẩn đỏ trên diện tích rộng, có nổi mụn mủ, thậm chí loét, chảy máu.
– Những thay đổi về tính cách của bé. Bạn có thể nhận thấy bé có vẻ khó chịu hơn bình thường, đặc biệt là trong thời gian thay tã. Em bé bị hăm tã thường quấy khóc khi rửa hoặc chạm vào vùng quấn tã.
Dựa vào triệu chứng hăm tã ở trẻ mà các chuyên gia chia ra làm 5 cấp độ chính:
Hăm tã nhẹ
1. Cấp độ 1: Nhẹ
Là giai đoạn trẻ bắt đầu bị hăm, các vết lúc này còn mờ nên ba mẹ có thể không phát hiện được. Da có màu ửng đỏ hơn vùng bên cạnh, xuất hiện mụn liti, không thấy có biểu hiện bị ẩm ướt. Nếu ba mẹ nhận thấy và giữ cho da thoáng khí, khô ráo có thể khỏi trong 2-3 ngày.
2. Cấp độ 2:
Bé bắt đầu có thể cảm thấy ngứa ngáy, ba mẹ chú ý thấy con dùng tay gãi vào vùng da mặc tã. Da bị hăm màu ửng đỏ hơn.
3. Cấp độ 3: Trung bình
Biểu hiện trên da lúc này rõ ràng hơn. Bé quấy khóc khi mẹ thay tã, bím, thậm chí khó ngủ và cáu gắt. Các vết hăm xuất hiện nhiều nằm rải rác trên da. Bên ngoài để da được khô thoáng, vệ sinh sạch sẽ cần kết hợp nước tắm và điều trị để bé khỏi nhanh hơn.
4. Cấp độ 4:
Biểu hiện nặng dần, bé không muốn mẹ đụng đến vùng hăm, có thể bỏ bú, bỏ ăn. Vết hăm sa ửng đỏ, dày đặc, bị sưng hoặc nổi mụn sần sùi, có thể xuất hiện mụn mủ.
Hăm tã nặng
5. Cấp độ 5: Nặng
Là giai đoạn nặng nhất, bé có thể bị sốt nhẹ. Vùng da bị hăm lan rộng khắp xung quanh tã lót, bị sưng đỏ, phù nề, mụn mủ bị vỡ khiến các vết bị lở loét trẻ cảm thấy đau đớn.
III. Nguyên nhân dẫn đến hăm tã ở trẻ sơ sinh
Có nhiều nguyên nhân khác nhau khiến trẻ bị hăm tã. Chúng bao gồm:
1. Kích ứng từ phân và nước tiểu
Tiếp xúc lâu với nước tiểu hoặc phân có thể gây kích ứng làn da. Trong khi đó trẻ em là người có làn da nhạy cảm nhất. Chính vì vậy mà em bé có thể dễ bị hăm tã hơn nếu em bé bị tiêu chảy thường xuyên mà ba mẹ không biết không thay cho con vì trong phân có nhiều thành phần dễ bị kích thích hơn nước tiểu.
2. Bỉm, tã hoặc quần áo cọ xát
Tã hoặc quần áo chật chội cọ xát vào da có thể dẫn đến phát ban. Khi xảy ra trong thường xuyên dài tình trạng sẽ càng nghiêm trọng hơn, hình thành các vết loét, chảy máu.
Không thay tã thường xuyên có thể gây hăm tã ở trẻ
3. Kích ứng từ một sản phẩm mới
Da của bé có thể dễ bị kích ứng với khăn lau trẻ em, tã dùng một lần mới hoặc chất tẩy rửa, thuốc tẩy, chất làm mềm vải được sử dụng để giặt tã vải… Bên cạnh đó, một số sản phẩm như kem dưỡng da, bột và dầu dành cho trẻ em có thể chứa các thành phần gây ảnh hưởng tới làn da của trẻ. Vì vậy, lựa chọn những sản phẩm dành trong trẻ sơ sinh là vấn đề đau đầu của nhiều bậc phụ huynh, nên lành tính và có chứng nhận an toàn trên trẻ nhỏ.
4. Nhiễm trùng do vi khuẩn hoặc nấm men (nấm)
Một vấn đề da nào đó nếu không được xử lý kịp thời có thể phát triển và lây lan sang các vùng xung quanh. Khu vực được bao phủ bởi tã – mông, đùi và bộ phận sinh dục, đặc biệt dễ bị tổn thương vì nó ấm và ẩm, là môi trường hoàn hảo để sinh sản vi khuẩn và nấm men. Các nốt ban này có thể được tìm thấy trong các nếp nhăn của da, có thể kèm các chấm đỏ rải rác xung quanh các nếp nhăn.
Nấm có thể gây hăm ở trẻ
5. Thay đổi chế độ ăn của trẻ
Khi trẻ bắt đầu ăn thức ăn rắn, cơ thể trẻ sẽ phản ứng lại để phù hợp với những thay đổi này. Vì vậy mà thành phần trong phân của trẻ sẽ thay đổi, từ đó làm tăng khả năng bị hăm tã. Những thay đổi trong chế độ ăn của bé cũng có thể làm tăng số lần đi tiêu, có thể dẫn đến hăm tã.
Nếu trẻ bú sữa mẹ, trẻ có thể bị hăm tã do phản ứng với thứ mà người mẹ đã ăn.
6. Da nhạy cảm
Trẻ sơ sinh mắc các bệnh về da như viêm da dị ứng hoặc viêm da tiết bã (chàm), có thể dễ bị hăm tã hơn. Vùng da bị kích ứng của viêm da dị ứng và chàm chủ yếu ảnh hưởng đến các vùng khác ngoài vùng quấn tã. Tuy nhiên để đảm bảo sức khỏe cho bé, cha mẹ cần lưu ý để ngăn ngừa hăm tả cho con.
7. Sử dụng thuốc kháng sinh
Thuốc kháng sinh tiêu diệt vi khuẩn gây hại, vô tình cũng tiêu diệt những vi khuẩn có lợi trong cơ thể. Khi em bé uống thuốc kháng sinh, vi khuẩn có lợi ngăn cản cho nấm men phát triển có thể bị cạn kiệt, dẫn đến phát ban tã do nhiễm trùng nấm men.
Sử dụng kháng sinh cũng làm tăng nguy cơ tiêu chảy. Trẻ bú mẹ có mẹ dùng thuốc kháng sinh cũng có nguy cơ bị hăm tã cao hơn vì gây ảnh hưởng tới trẻ sơ sinh.
IV. Điều trị vết hăm da tại nhà cho trẻ
Khi hăm tã ở mức độ nhẹ và vừa, sử dụng một số biện pháp dưới đây có thể cải thiện tình trạng da bị hăm hiệu quả.
1. Giữ vùng quấn tã sạch sẽ và khô ráo
Đầu tiên để giảm hăm tã cho trẻ là giữ vùng quấn tã sạch sẽ và khô ráo bằng cách thay tã ngay sau khi chúng bị ướt hoặc bẩn. Cho đến khi tình trạng da được cải thiện, bạn nên thức dậy vào ban đêm để thay tã cho bé.
Giữ vùng quấn tã khô ráo, sạch sẽ
2. Bôi sản phẩm chống hăm tã
Sau khi đã nhẹ nhàng làm sạch và lau khô da, hãy thoa một số sản phẩm có tác dụng bảo vệ da khỏi độ ẩm. Không nên chà sạch lớp bảo vệ này trong lần thay tã tiếp theo, vì điều đó có thể làm tổn thương da nhiều hơn.
Nếu tình trạng hăm tã của bé vẫn tiếp diễn mặc dù đã được điều trị tại nhà, bác sĩ có thể kê đơn:
– Kem hydrocortisone (steroid) nhẹ.
– Kem chống nấm nếu trẻ bị nhiễm nấm.
– Thuốc kháng sinh bôi hoặc uống, nếu em bé bị nhiễm trùng do vi khuẩn
3. Sử dụng các thảo dược tự nhiên để tắm cho trẻ
Chú ý khi tắm cho trẻ:
– Cha mẹ có thể lựa chọn những thảo dược ở địa phương dễ kiếm, nguyên liệu sạch và được ngâm với nước muối để loại bỏ vi khuẩn.
– Với những lần tắm đầu tiên nên thử thoa nước tắm lên vùng da khác của trẻ trong khoảng 15 phút, nếu không thấy kích ứng có thể sử dụng để tắm toàn thân.
4. Tắm với lá chè
Chè có khả năng kháng khuẩn tự nhiên chống lại vi khuẩn gây bệnh hăm tã, viêm da. Bên cạnh đó còn chứa nhiều vitamin, dưỡng chất chống oxy hóa, từ đó nâng cao sức đề kháng, bảo vệ da cho trẻ.
Chè được đem nấu với lá chè, rồi đem tắm cho trẻ mỗi ngày.
5. Tắm với nước khổ qua
Nhiều thảo dược giúp chữa hăm tã hiệu quả
Như ta đã biết, khổ qua có khả năng giảm ngứa, chống viêm da hiệu quả bởi nhiều thành phần như vitamin B, C, betain… Đun nước tắm khổ qua hàng ngày sẽ giúp cải thiện vùng da bị hăm tã cho trẻ hiệu quả.
6. Tắm với lá trầu không
Trong trầu không chứa nhiều tinh dầu có khả năng kháng khuẩn, tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh và giảm viêm. Với làn da nhạy cảm của bé nên tắm trực tiếp nước lá trầu không mỗi ngày để làm dịu vùng da bị hăm tã.
Bên cạnh những thảo dược tự nhiên trên còn có một số bài thuốc dân gian được lưu truyền như tắm bằng cỏ mần trầu, kinh giới, sài đất… cũng đem lại hiệu quả vượt trội.
Khi các vết hăm da được cải thiện cũng nên tắm rửa hàng ngày cho trẻ bằng nước ấm hoặc xà phòng nhẹ, không có mùi hương.
V. Ngăn ngừa hăm tã cho trẻ sơ sinh
Sau khi đã khỏi hoàn toàn, để ngăn ngừa tình trạng tái phát, ba mẹ cũng cần chút ý những điều sau:
– Thay tã thường xuyên. Loại bỏ tã ướt hoặc bẩn ngay lập tức.
– Rửa sạch mông của bé bằng nước ấm sau mỗi lần thay tã. Bạn có thể sử dụng bồn rửa, bồn tắm, dùng khăn ẩm, bông gòn và khăn lau trẻ em có thể giúp làm sạch da nhưng phải nhẹ nhàng. Không sử dụng khăn lau có cồn hoặc mùi thơm. Nếu muốn sử dụng xà phòng, hãy chọn loại dịu nhẹ, không có mùi thơm.
Rửa sạch mông của bé bằng nước ấm sau mỗi lần thay tã
– Nhẹ nhàng thấm khô da bằng khăn sạch hoặc để khô trong không khí. Đừng cọ rửa mông, chà xát vì nó có thể gây kích ứng da hơn nữa.
– Đừng quấn tã quá chặt. Tã chật ngăn không cho luồng không khí vào, tạo môi trường ẩm ướt thuận lợi cho phát ban tã. Tã quá chật cũng có thể gây nứt nẻ ở thắt lưng hoặc đùi.
– Để cho bé nhiều thời gian không quấn tã hơn. Khi có thể, hãy để em bé đi tiểu mà không cần quấn tã. Để da tiếp xúc với không khí là một cách tự nhiên và nhẹ nhàng cho da khô.
– Cân nhắc sử dụng thuốc mỡ. Nếu trẻ sơ sinh bị phát ban thường xuyên, hãy bôi thuốc mỡ trong mỗi lần thay tã để ngăn ngừa kích ứng da.
– Sau khi thay tã, rửa tay sạch sẽ. Rửa tay có thể ngăn ngừa sự lây lan của vi khuẩn hoặc nấm men sang các bộ phận khác của trẻ và cả cha mẹ.
Trên đây là tất cả những thông tin cần thiết về hăm tã ở trẻ. Mong rằng bài viết có thể giúp ích được cho bạn. Chúc con bạn khỏe mạnh và có làn da bị hăm tã cải thiện nhanh chóng.