Điều trị đột quỵ như thế nào?
Đột quỵ là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong trên thế giới và cả với Việt Nam. Chính vì vậy, việc điều trị đột quỵ đúng cách là vô cùng quan trọng.
1. Phác đồ điều trị tai biến mạch máu não
Tùy thuộc giai đoạn của đột quỵ mà có những phương pháp điều trị khác nhau:
1.1 Giai đoạn hồi phục
Quá trình phục hồi chức năng sau đột quỵ không phải theo một đường thẳng mà theo một đường cong, bao gồm 4 giai đoạn, xen lẫn nhau, không được phân chia rõ ràng:
– Giai đoạn tối cấp: từ 0 – 24 giờ sau khi xuất hiện dấu hiệu đột quỵ.
– Giai đoạn phục hồi sớm: 24 giờ – 3 tháng.
– Giai đoạn hồi phục muộn: 3 – 6 tháng.
– Phục hồi chức năng trong giai đoạn mạn tính: trên 6 tháng.
Những người nhập viện cấp cứu nghi ngờ đột quỵ hoặc cơn thiếu máu cục bộ thoáng qua cần được chẩn đoán càng nhanh càng tốt bằng những công cụ thích hợp để giảm thiểu những biến chứng có thể xảy ra sau đột quỵ.
Chụp cắt lớp vi tính được chỉ định trong trường hợp đột quỵ
1.2 Phác đồ điều trị
Theo phác đồ của Bộ y tế, ngay sau khi bệnh nhân xuất hiện đột quỵ và được đưa đi cấp cứu tại bệnh viện trong vòng 1 giờ cần được chỉ định chụp cắt lớp vi tính sọ não khẩn cấp trong những trường hợp sau:
– Điều trị thuốc tiêu huyết khối hoặc chống đông máu sớm.
– Đang điều trị bằng thuốc chống đông.
– Có nguy cơ xuất huyết.
– Rối loạn ý thức với điểm Glasgow dưới 13.
– Triệu chứng thần kinh tiến triển hoặc không ổn định không biết rõ được nguyên nhân.
– Sốt, phù gia thị, gáy cứng.
– Lúc khởi phát đau đầu dữ dội.
Bệnh nhân đột quỵ cấp mà không được chỉ định thực hiện chụp hình não cần chụp CT càng sớm càng tốt.
Khi biết rõ vị trí, phân loại mức độ và tình hình sức khỏe của người mắc tai biến, bác sĩ tiến hành xử lý chung:
– Đảm bảo đường thở không có vật cản và hoàn toàn thông khí.
– Đặt tư thế nằm nghiêng an toàn.
– Đặt Canuyn miệng, hút sạch đờm dãi.
– Đặt nội khí quản nếu ứ đọng, điểm Glasgow dưới 8.
Bước tiếp theo là sử dụng thuốc điều trị tương ứng với tai biến mạch não.
2. Thuốc Tây Y điều trị tai biến mạch máu não
2.1 Điều trị tăng huyết áp
Khoảng 80% người bệnh đột quỵ xuất hiện tình trạng tăng huyết áp, có thể do đáp ứng sinh lý với tổn thương não. Tuy nhiên chúng giảm dần trong 24 – 48 giờ kể từ khi bị đột quỵ, không cần điều trị bằng thuốc. Đặc biệt có thể trở về mức bình thường trong một điều kiện không gian yên tĩnh, được nghỉ ngơi, bàng quang rỗng, các cơn đau kiểm soát tốt.
Tuy nhiên ở một số trường hợp cần điều trị tăng huyết áp trong xuất huyết dưới nhện bằng Nimodipine để ngăn ngừa co thắt mạch, liều sử dụng tùy theo huyết áp tâm thu của mỗi bệnh nhân.
Aspirin là một loại thuốc được điều trị đột quỵ
2.2 Điều trị tiêu sợi huyết ở người nhồi máu não giai đoạn cấp
– Đối với các nước châu Á và Nhật Bản: liều 0,6 mg/kg, bolus 15%.
– Châu Âu và Mỹ: liều 0,9 mg/kg, bolus 10%.
2.3 Điều trị chống đông và ngưng tập tiểu cầu
– Trong trường hợp bệnh nhân không có điều kiện kinh tế nên sử dụng Aspirin, nếu như dị ứng với Aspirin chuyển sang Plavix.
– Không nên kết hợp 2 loại thuốc để điều trị dự phòng, chỉ phối hợp khi bệnh nhân đột quỵ có bệnh nền mạch vành kèm theo. Ngoài ra dự phòng tắc tĩnh mạch sâu chỉ cần dùng Heparin trọng lượng phân tử thấp.
2.3 Điều trị chảy máu dưới nhện
Cần xử trí co thắt mạch não, co giật liên quan đến chảy máu dưới nhện, giãn não thất.
Bên cạnh các thuốc điều trị bệnh, có thể kết hợp sử dụng các sản phẩm hỗ trợ làm tan cục máu đông để ngăn ngừa đột quỵ tái phát như HT Strokend 30 viên, HT Strokend 60 viên, CoQ10…
3. Bài thuốc Đông Y chữa tai biến mạch máu não là gì?
Sử dụng bài thuốc dân gian để điều trị đột quỵ
Đột quỵ có thể dẫn đến liệt người, khó vận động, sa sút trí tuệ, co giật,… Từ đó trong dân gian đã vận dụng những bài thuốc để ngâm chân giúp hỗ trợ cải thiện các triệu chứng do đột quỵ não gây ra.
Một trong những bài đơn giản và được áp dụng nhiều được nói đến như sau: Nước khoáng hoặc nước tự nhiên đun sôi để nguội khoảng 35 – 45 độ C, ngâm chân trong thời gian 30 phút, nếu đang dùng mà nguội cần điều chỉnh độ nóng cho thích hợp. Nước ấm kích thích các huyệt vị, vùng phản xạ giúp điều hòa khí huyết, phục hồi chức năng của cơ quan trong cơ thể, cân bằng âm dương. Từ đó dần dần cải thiện khả năng vận động sau tai biến mạch máu não.
Ngoài ra còn rất nhiều bài thuốc khác được kết hợp từ những thảo dược tự nhiên có thể giúp phục hồi đột quỵ hiệu quả. Tuy nhiên cần được chỉ định bởi bác sĩ y học cổ truyền có kinh nghiệm để sử dụng đúng cách và điều chỉnh liều lượng cho thích hợp.
Kết hợp với những loại thuốc được điều trị trong giai đoạn cấp, việc điều trị tích cực sau giai đoạn này cũng cực kỳ quan trọng như phương pháp vật lý trị liệu hiện đại, hoạt động trị liệu, ngôn ngữ trị liệu,… Việc phục hồi chức năng giúp ngăn chặn chứng biến chứng thứ phát xảy ra.
Lời kết
Để phục hồi chức năng sau đột quỵ cần có phác đồ riêng chuẩn cho mỗi người, nên được các bác sĩ chuyên khoa, điều dưỡng, kỹ thuật viên nghiên cứu cẩn thận. Chính vì vậy cần tuân thủ những chỉ định do bác sĩ đề ra để cải thiện được tình trạng tai biến mạch máu. Người nhà chăm sóc bệnh nhân cũng cần kiên trì để đại hiệu quả nhanh nhất và hiệu quả nhất.
Các bài viết của Dược Điển Việt Nam chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán và điều trị.
