Tretinoin: Hiệu quả tuyệt vời đối với da và những lưu ý khi sử dụng

Tác dụng của Tretinoin là gì?

Với những làn da bị mụn trứng cá chắc không lạ lẫm gì với những loại kem, serum hay viên thuốc chứa thành phần là tretinoin. Nhưng có lẽ không phải ai cũng hiểu hết về tác dụng cũng như rủi ro khi sử dụng hoạt chất này. Vậy chúng ta hãy cùng tìm hiểu cụ thể về vấn đề này nhé!

I. Tretinoin là gì?

Tretinoin là một loại thuốc retinoid ban đầu được phát triển để điều trị mụn trứng cá. Nó được phát hiện vào cuối những năm 1950 và được chấp thuận sử dụng trong y tế vài năm sau đó. Ngày nay, tretinoin được bán dưới nhiều thương hiệu khác nhau, dưới nhiều dạng bào chế khác nhau và có sẵn trên thị trường.

Tretinoin thuộc nhóm retinoids – một nhóm hợp chất có nguồn gốc từ vitamin A. Có một hợp chất tương tự cũng ở trong nhóm này mà rất dễ gây nhầm lẫn với tretinoin là retinol.

Retinol là một dạng tự nhiên của vitamin A, dịu nhẹ và ít gây kích ứng cho da nhạy cảm. Nó có chứa trong nhiều mỹ phẩm không kê đơn và các sản phẩm chăm sóc da khác mà không cần đơn thuốc.

Trong khi đó tretinoin là một dạng tổng hợp của vitamin A, có tác dụng mạnh hơn retinol cỡ 25 lần, không thích hợp với da nhạy cảm. Trong trường hợp retinol không đem lại hiệu quả tốt, bác sĩ có thể tiến hành kê tretinoin để giải quyết vấn đề cho da của bạn.

So sánh retinol và tretinoin

II. Tác dụng của Tretinoin

1. Tác dụng điều trị mụn trứng cá

Những người dùng tretinoin trị mụn thường sử dụng kem trong thời gian dài khoảng vài tháng vì nó chỉ đem lại hiệu quả Csđáng kể khi sử dụng đủ liều lượng. Trong ngắn hạn, tretinoin có thể làm cho mụn trứng cá trở nên tồi tệ hơn (giai đoạn này thường được gọi là “quá trình thanh lọc tretinoin”) trước khi mụn cải thiện.

Tuy nhiên, về lâu dài, tretinoin có hiệu quả cao trong việc giảm hình thành mụn và cải thiện da mặt.

Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng, tretinoin là một phương pháp điều trị hiệu quả đối với mụn trứng cá:

– Trong một nghiên cứu năm 2009, các nhóm người tham gia ngẫu nhiên từ 10 tuổi trở lên bị mụn trứng cá từ nhẹ đến trung bình được chỉ định dùng gel tretinoin hoặc một chất khác không điều trị hàng ngày trong khoảng thời gian 12 tuần. Các nhóm dùng gel tretinoin (một nhóm sử dụng gel tretinoin 0,05% và nhóm còn lại sử dụng gel tretinoin 0,1%) đều có mức độ cải thiện giảm mụn trứng cá lớn hơn đáng kể so với nhóm không sử dụng, chỉ với các tác dụng phụ liên quan đến da từ nhẹ đến trung bình.

Tác dụng điều trị mụn trứng cá

– Trong một nghiên cứu khác, những người tham gia bị mụn trứng cá trên mặt được chỉ định một trong ba phương pháp điều trị khác nhau, một trong số đó là sự kết hợp giữa kem tretinoin và gel clindamycin 1%.

– Trong khoảng thời gian 12 tuần, những người tham gia nhóm gel 1% tretinoin và clindamycin đã giảm đáng kể mụn trứng cá, từ mức cơ bản là 13,70 ± 4,80 tổn thương da mặt xuống 1,30 ± 2,95 sau 12 tuần điều trị.

Phân tích thống kê dữ liệu từ nghiên cứu cho thấy rằng sự kết hợp của tretinoin và clindamycin 1% gel tốt hơn benzoyl peroxide 2,5% gel và nadifloxacin 1% kem – một phương pháp điều trị mụn trứng cá phổ biến khác.

Tuy nhiên, kem tretinoin và gel clindamycin 1% kém hiệu quả hơn khi được sử dụng kết hợp so với gel benzoyl peroxide 2,5% và gel clindamycin 1%, giúp giảm mụn trứng cá nhiều nhất trong thời gian nghiên cứu 12 tuần.

Vì vậy, dù là sử dụng đơn lẻ hay kết hợp, tretinoin đều đem lại hiệu quả trong điều trị mụn trứng cá.

Theo nghiên cứu, tác dụng điều trị mụn trứng cá giúp:

– Giảm viêm do mụn trứng cá.

– Ngăn ngừa sự cắm nang.

– Tẩy tế bào chết cho da.

Nó làm sạch mụn và giảm số lượng, mức độ nghiêm trọng của các đợt bùng phát mụn.

2. Tác dụng chống lão hóa

Tác dụng chống lão hóa

Ngoài việc giảm và ngăn ngừa mụn trứng cá, tretinoin được sử dụng rộng rãi như một liệu pháp để ngăn ngừa lão hóa da mặt.

Tretinoin đã được nghiên cứu rộng rãi như một loại thuốc chống lão hóa, chúng được xem xét khả năng trong việc đảo ngược các dấu hiệu lão hóa da, như sự phát triển của nếp nhăn, tổn thương do ánh nắng mặt trời và các bệnh lý khác trên da như tàn nhang, đốm đen, da thô ráp…

Trong một nghiên cứu, những người tham gia được chia thành hai nhóm, một nhóm nhận các sản phẩm chăm sóc da không kê đơn và nhóm còn lại dùng kem tretinoin 0,02% ngoài kem chống nắng dưỡng ẩm.

Trong suốt 8 tuần, những người tham gia ở cả hai nhóm đã thấy sự cải thiện đáng kể trong quá trình lão hóa da mặt, bao gồm: tỷ lệ nếp nhăn quanh hốc mắt thấp hơn, cải thiện về vẻ ngoài tổng thể của da sau khi điều trị.

Tuy nhiên, sau 24 tuần điều trị, nhóm tretinoin cho thấy sự cải thiện nếp nhăn rõ rệt so với nhóm không kê đơn.

Nó hoạt động bằng cách làm sáng da, thay thế tế bào cũ bằng tế bào mới hơn và làm chậm quá trình cơ thể loại bỏ các tế bào da bị tổn hại bởi ánh nắng mặt trời. Tuy nhiên, nó không xóa bỏ hoàn toàn hoặc vĩnh viễn những vấn đề về da này hoặc cải thiện đáng kể những thay đổi rõ ràng hơn trên da, như nếp nhăn sâu do ánh nắng mặt trời hoặc quá trình lão hóa tự nhiên.

III. Tác dụng phụ khi sử dụng cho Tretinion

Giống như tất cả các loại thuốc, tretinoin có tác dụng phụ. Một số người gặp phải các tác dụng phụ từ kích ứng da nhẹ sẽ biến mất khi sử dụng lâu dài đến các tác dụng phụ nghiêm trọng hơn.

Tác dụng phụ của Tretinoin

– Tác dụng phụ thường gặp nhất của việc sử dụng tretinoin là cảm giác nóng, châm chích trên da ngay sau khi bôi thuốc. Điều này thường đi kèm với da khô, ngứa, đỏ da, đóng vảy nhẹ và cảm giác hơi rát.

Tretinoin cũng có thể làm cho mụn trứng cá của bạn trở nên tồi tệ hơn trước khi đem lại hiệu quả tác dụng cuối cùng.

Nhiều tác dụng phụ nhỏ này tự biến mất, trong khi những tác dụng phụ khác có thể dễ dàng khắc phục bằng cách sử dụng kem dưỡng ẩm hoặc các sản phẩm chăm sóc da khác để chống lại tình trạng khô da do tretinoin gây ra.

– Các tác dụng phụ nghiêm trọng hơn của tretinoin bao gồm sưng và nóng mặt, viêm kết mạc, sưng mí mắt, đổi màu da và nổi mụn nước. Những tác dụng phụ này không phổ biến và cần được thông báo cho bác sĩ và điều trị bởi chuyên gia y tế.

– Cuối cùng, một số ít người dùng tretinoin có thể bị phản ứng dị ứng với thuốc, dẫn đến phát ban, sưng tấy, khó thở, ngứa dữ dội và chóng mặt. Những tác dụng phụ này rất ít gặp và cần được điều trị y tế ngay lập tức.

Nhìn chung, các tác dụng phụ nghiêm trọng rất hiếm gặp. Chúng có xu hướng tạm thời và thường tự biến mất hoặc khi sử dụng các sản phẩm chăm sóc da thông thường, không kê đơn như kem dưỡng ẩm da mặt.

IV. Những đối tượng thận trọng khi sử dụng Tretinoin

Đối tượng cần tham khảo ý kiến bác sĩ khi dùng Tretinoin

Vì tác dụng mạnh trên da nên một số đối tượng sau cần cân nhắc trước khi sử dụng bao gồm:

– Những người có tiền sử dị ứng với Tretinoin hay bất cứ loại nào như thuốc nhuộm, chất bảo quản, thực phẩm…

– Trẻ nhỏ dưới 9 tuổi: Vì chưa có nghiên cứu đầy đủ và tính an toàn, hiệu quả chưa được thiết lập.

– Bà mẹ mang thai và cho con bú: Vì nguy cơ ảnh hưởng tới thai nhi ngay cả khi sử dụng dưới dạng bào chế kem bôi ngoài da, đặc biệt chống chỉ định dạng viên. Tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.

V. Cách sử dụng Tretinoin an toàn hiệu quả

1. Nồng độ bắt đầu để sử dụng Tretinoin

Khi mới bắt đầu bất cứ thứ gì nó cũng không hề dễ dàng, tuy nhiên tìm hiểu đúng sẽ giúp bạn tránh những hậu quả nguy hiểm có thể xảy ra, đặc biệt là đối với da mặt. Có 2 cách để bắt đầu sử dụng Tretinion như sau:

– Bắt đầu từ nồng độ thấp đến cao: là biện pháp an toàn nhất để tránh làn da của bạn bị bào mòn, đặc biệt với da quá nhạy cảm, dễ kích ứng. Nồng độ thấp nhất có thể bắt đầu là 0,025%, kết hợp với các sản phẩm phục hồi da khác.

– Với những người đã quen với các sản phẩm có tác dụng mạnh có thể sử dụng từ cao xuống thấp. Sau khi dùng retinol nhưng da không hề cải thiện, Tretinoin nồng độ 0,1% có thể phát huy tác dụng tối đa.

Lưu ý khi mới bắt đầu là chỉ nên bôi 1-2 lần/ tuần, để da dần thích ứng sau đó cảm nhận phản ứng của da bạn và điều chỉnh tần suất cho phù hợp. Nếu thoa cách ngày mà da bạn bị kích ứng nên sử dụng cách ngày hoặc vài ngày.

Có nhiều nồng độ khác nhau để phù hợp với từng loại da

2. Thời gian sử dụng trong bao lâu?

Như các nghiên cứu ở trên, Tretinoin có tác dụng chống lão hóa nên có thể sử dụng cả đời, trừ trong giai đoạn mang thai và cho con bú.

Trong giai đoạn đầu có thể chưa có phản ứng tốt cho da, những dùng đúng cách và đúng liều lượng da sẽ thích nghi và bạn sẽ thấy rõ hiệu quả của nó.

3. Không nên kết hợp với những hoạt chất nào?

Tretinoin là hoạt chất mạnh, do đó không nên kết hợp với các sản phẩm chăm sóc da khác có chứa acid salicylic, benzoyl peroxide, resorcinol, lưu huỳnh… trừ khi có sự hướng dẫn của bác sĩ da liễu.

Một số kết hợp khác nhau vitamin C, AHA hay BHA… nên sử dụng khác ngày luân phiên với Tretinoin để tránh gây bong tróc, đỏ và khô da.

4. Lưu ý khi sử dụng cho da nhạy cảm

Để da của bạn tránh kích ứng nên tìm hiểu sử dụng đúng cách để giảm tác dụng phụ ở mức tối thiểu. Trước khi thoa Tretinoin nên thoa kem dưỡng ẩm trước hoặc mix với kem dưỡng để bôi. Đặc biệt vào buổi sáng nên sử dụng thêm các loại serum có công dục phục hồi da, từ đó mà da được khỏe mạnh hơn.

Phối hợp với kem dưỡng ẩm để giảm kích ứng

5. Theo dõi phản ứng da sau khi sử dụng

Ban đầu với da có nhiều mụn ẩn, trong vài tuần đầu mụn sẽ có thể mọc nhiều hơn. Tuy nhiên bạn đừng quá lo lắng, tình trạng này sẽ được cải thiện nếu như bạn tiếp tục kiên trì sử dụng với tần suất và liều lượng thích hợp.

Với những trường hợp sau khi dùng bị da khô, bong tróc… nên bổ sung ẩm, cấp nước và phục hồi da vào buổi sáng, hoặc vào buổi tối. Nếu sau 18 tuần mà da không cải thiện tình trạng này, cần chuyển sang nồng độ thấp hơn, hạ thời gian, liều lượng. Hoặc chuyển sang loại nhẹ hơn như retinol và retinaldehyde.

VI. Tương tác thuốc

Tretinoin có thể tương tác với một số loại thuốc khác trong khi sử dụng như Doxycycline, Tetracycline, Acid aminocaproic… Chính vì vậy, nên thông báo với bác sĩ các loại thuốc đang sử dụng để được hướng dẫn dùng thuốc an toàn hiệu quả và tránh những tương tác có thể xảy ra.

Trên đây là những thông tin chi tiết về Tretinoin mong rằng nó có thể giúp ích cho bạn. Từ đó có phương hướng giải quyết cho phù hợp với làn da của bản thân.