Khí hư là gì? Cẩm nang những điều cần biết

Khí hư bất thường cảnh báo bệnh lý phụ khoa

Khí hư là một hiện tượng bình thường của cơ thể bảo vệ sức khỏe vùng kín của người phụ nữ. Tuy nhiên nếu quan sát khí hư có các dấu hiệu bất thường như tiết nhiều, đổi màu, có mùi hôi… cần đặc biệt chú ý, đến gặp bác sĩ để thăm khám vì đó là dấu hiệu nhiễm trùng vùng kín, có thể ảnh hưởng đến sức khỏe và khả năng sinh sản của người phụ nữ nếu không điều trị kịp thời.

1. Khí hư là gì? Vai trò của khí hư?

Khí hư hay còn gọi là huyết trắng chính là dịch tiết vùng âm đạo. Cơ thể bắt đầu xuất hiện khí hư khi các bé gái bắt đầu bước vào tuổi dậy thì và kéo dài đến khi phụ nữ mãn kinh. Khí hư thường có thể chất đặc dính, dai, màu trắng trong, thường không mùi hoặc hơi tanh nhẹ. 

Việc tiết dịch âm đạo là một chức năng bình thường của hệ thống sinh sản. Chất nhầy được tạo ra bởi các tuyến bên trong âm đạo và cổ tử cung như một chất giúp duy trì độ ẩm, duy trì cân bằng trong môi trường âm đạo, loại bỏ các vi khuẩn, nấm, virus…trú ngụ trong đường sinh dục ra bên ngoài để hạn chế các bệnh nhiễm trùng đường sinh dục. Đồng thời dịch tiết âm đạo còn như chất bôi trơn giúp tinh trùng dễ di chuyển để gặp trứng, tăng khả năng thụ thai thành công. 

Khí hư bình thường

2. Sự thay đổi sinh lý của khi hư trong cơ thể

Lượng dịch tiết thay đổi theo độ tuổi của người phụ nữ song song với nồng độ estrogen trong cơ thể. 

Khí hư thay đổi theo độ tuổi

– Khí hư xuất hiện khi các bé gái bắt đầu có kinh nguyệt, đánh dấu sự thay đổi của cơ thể về thể chất và chức năng sinh sản. 

– Trong độ tuổi từ 20 đến 30 lượng khí hư được tiết ra nhiều nhất và ổn định. Sau đó giảm dần theo sự sụt giảm của nồng độ nội tiết tố vào thời kỳ tiền mãn kinh và mãn kinh.

– Hậu mãn kinh: Lượng estrogen trong cơ thể thấp nên lượng khí hư cũng không tiết đủ và người phụ nữ thường gặp tình trạng khô âm đạo.

Khí hư thay đổi theo chu kỳ kinh nguyệt

Ngoài ra, màu sắc, thể chất, lượng khí hư cũng thay đổi trong chu kỳ kinh nguyệt. Đó có thể là dấu hiệu giúp người phụ nữ nhận biết mình sắp đến kỳ kinh. 

– Thời kỳ nang noãn: Sau ngày kinh nguyệt, quan sát thấy khí hư thường có màu nâu hoặc sẫm do còn lẫn máu kinh. Về sau 3-4 ngày, lượng dịch giảm dần và khí hư trở về trạng thái bình thường. Khi trứng phát triển thì dịch tiết sẽ thường đục và có màu trắng hoặc vàng, hơi dính. 

– Thời kỳ rụng trứng: Một vài ngày trước khi trứng tưởng thành và rụng thì khí hư tiết nhiều hơn, thể chất cũng loãng ra, có màu trắng gần giống màu lòng trắng trứng, không mùi…Khi đó chị em sẽ cảm thấy vùng kín của mình ẩm ướt và hơi khó chịu.

– Thời kỳ hoàng thể: Sau rụng trứng, lượng khí hư ít tiết ra hơn, đục, màu trắng hoặc màu vàng. Thể chất dính như hồ và lỏng hơn. Tình trạng này là do nồng độ progesterone tăng cao đồng thời nồng độ estrogen giảm xuống để tạo điều kiện thuận lợi nuôi dưỡng nếu trứng được thụ tinh thành công.

– Trước kỳ kinh tiếp theo: Khí hư tăng tiết trở lại, màu trắng hoặc hơi vàng và bắt đầu có mùi. Đôi khi còn thấy lượng máu nhỏ trong dịch. 

Khí hư thay đổi theo chu kỳ kinh nguyệt

3. Nguyên nhân gây khí hư bất thường

Khí hư chịu tác động của nhiều yếu tố trong cơ thể như chế độ sinh hoạt, dinh dưỡng, vệ sinh vùng kín, các bệnh lý phụ khoa…. Chính những nguyên nhân đó đã làm xáo trộn sự cân bằng và gây các biểu hiện bất thường kể trên. 

– Bị viêm nhiễm vùng kín: Khi cơ thể bị các bệnh lý phụ khoa như nhiễm trùng do nấm men, vi khuẩn, ký sinh trùng Trichomonas..gây ra hoặc bị u xơ, ung thư tử cung…sẽ gây ra hiện tượng khí hư bất thường về cả màu sắc, thể chất, mùi…

 – Vệ sinh vùng kín không đúng cách: Thụt rửa quá mạnh, sử dụng dung dịch vệ sinh không phù hợp , vệ sinh nhiều lần trong ngày đều gây mất cân bằng môi trường ở vùng kín.

– Thói quen mặc quần áo chật, bó sát, quần lót không thoáng khí tạo điều kiện vi khuẩn, vi nấm tăng sinh, gây bệnh. 

– Chế độ dinh dưỡng, lối sống không khoa học: Ăn nhiều đường, các chất tạo ngọt, thức ăn nhiều dầu mỡ…hay bị căng thẳng, stress làm suy giảm sức đề kháng, tạo điều kiện cho vi khuẩn, nấm men gây bệnh phụ khoa khiến khí hư bất thường.

– Quan hệ tình dục không an toàn, tăng nguy cơ lây nhiễm các bệnh đường tình dục.

– Phụ nữ mãn kinh, tiền mãn kinh làm thay đổi nội tiết tố trong cơ thể khiến âm đạo teo, mỏng và khô, dễ bị các tác nhân tấn công gây bệnh.

– Sử dụng thuốc: Các thuốc kháng sinh, giảm đau chống viêm,  corticoid, kháng histamin…gây rối loạn hệ vi khuẩn, mất ổn định pH, môi trường âm đạo bị xáo trộn. 

– Cơ thể mắc các bệnh lý như tiểu đường, suy giảm miễn dịch, các bệnh lý phụ khoa khiến cơ thể dễ bị nhiễm trùng. 

Một số nguyên nhân gây khí hư bất thường

4. Dấu hiệu của khí hư bất thường

Bên cạnh những đặc điểm biến đổi theo sinh lý thì khi cơ thể bị tác động bởi các yếu tố như chế độ dinh dưỡng, các bệnh lý phụ khoa thì khí hư cũng có những đặc điểm bất thường. 

– Khí hư tiết nhiều bất thường, mặc dù không phải các thời điểm nhạy cảm như khi vào thời điểm rụng trứng hay trong quan hệ tình dục…

– Màu sắc khí hư thay đổi. Bình thường khí hư có màu trắng trong hoặc hơi vàng nhưng lại quan sát thấy màu chuyển sang vàng đục, vàng xanh, bạch đới…

– Bình thường khí hư không mùi hoặc hơi tanh nhẹ. Khí hư bất thường sẽ thấy có mùi tanh, chua nặng, khó chịu.

– Thể chất thay đổi: Dịch tiết âm đạo chuyển từ trắng trong, có sự kết dính, dai thành dạng vón cục, bã đậu hoặc cực kỳ loãng, có bọt…

Khí hư bình thường và khí hư bất thường

Với mỗi một trường hợp viêm nhiễm sự thay đổi của khí hư cũng khác nhau. Vì vậy thông qua các dấu hiệu này có thể nhận biết một số bệnh lý phụ khoa như sau:

– Viêm âm đạo do vi khuẩn: Khí hư thường có màu trắng, xám hoặc vàng. Cùng với mùi hôi, cảm giác ngứa ngáy, khó chịu, âm đao và âm hộ sưng, kích ứng.

– Viêm âm đạo do nấm: Khí hư màu vàng đặc, có mùi hôi, âm đạo sưng đỏ, chảy máu khi quan hệ.

– Viêm vùng chậu: Khí hư đặc, màu trắng kèm mùi hôi, đau khi quan hệ, đau bụng dưới, đau lưng…

– Bệnh lây qua đường sinh dục:

+ Nhiễm trùng Trichomonas: Khí hư loãng, màu vàng xanh, xanh lục, mùi tanh, có sủi bọt.

+ Bệnh lậu: Khí hư vàng hoặc xanh, đau vùng chậu, đi tiểu buốt kèm mủ, máu, âm đạo sưng…

– Các bệnh lý ở buồng trứng, tử cung như u xơ tử cung, ung thư cổ tử cung…: Khí hư có màu nâu hoặc đỏ, có thể lẫn máu. 

Khí hư màu trắng đục 

Các sự thay đổi bất thường trên của khí hư có thể là dấu hiệu báo sớm rằng sức khỏe của bạn đang gặp vấn đề và bạn cần đi khám và kiểm tra càng sớm càng tốt.

5. Cách khắc phục khí hư bất thường nhanh chóng

Với mỗi một trường hợp khí hư bất thường thì cách xử trí cũng khác nhau. Nếu không xử lý sớm tình trạng này sẽ dẫn đến các bệnh lý phụ khoa, viêm nhiễm nặng hơn, lan rộng sang các bộ phận khác. Không chỉ gây khó chịu, đau đớn mà còn ảnh hưởng đến khả năng sinh sản sau này.

Để khắc phục nhanh chóng thì khi phát hiện các dấu hiệu khác thường bệnh nhân cần đến các cơ sở ý tế chuyên khoa để được xét nghiệm, tìm nguyên nhân và tư vấn về việc điều trị. 

Điều trị nội khoa:

– Để điều trị nguyên nhân gây viêm nhiễm đường sinh dục như vi khuẩn, nấm candida, trùng roi Trichomonas…bác sĩ sẽ sử dụng thuốc kháng sinh, kháng nấm đường uống, bôi và cả viên đặt âm đạo để tiêu diệt tác nhân gây bệnh. Đồng thời các thuốc giảm đau, kháng viêm cũng được kê đơn để giảm triệu chứng đau rát, sưng viêm, tăng nhanh hiệu quả điều trị. 

– Tuy nhiên việc dùng kháng sinh, kháng nấm…có thể cùng lúc làm mất cân bằng pH, môi trường âm đạo, ảnh hưởng đến hệ vi khuẩn đường sinh dục khiến bệnh kéo dài. Nếu phác đồ không đúng còn tăng nguy cơ kháng thuốc của vi khuẩn, nấm. Do đó việc dùng thuốc bệnh nhân cần tuyệt đối tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ. Có thể kết hợp thêm các thuốc, thực phẩm tăng cường miễn dịch, nâng cao sức khỏe.

Thuốc điều trị viêm nhiễm phụ khoa

Điều trị ngoại khoa: Khí hư có thể là một dấu hiệu của các bệnh lý phụ khoa như u xơ tử cung, polyp tử cung, buồng trứng…Bên cạnh đó khi các trường hợp viêm nhiễm nặng hơn, bệnh nhân không còn đáp ứng với thuốc thì các can thiệp, phẫu thuật ngoại khoa loại bỏ nguyên nhân và xử trí biến chứng thật sự cần thiết. 

6. Phòng ngừa khí hư bất thường

Để phòng tránh nguy cơ mình bị mắc các viêm nhiễm vùng kín gây khí hư bất thường, các chị em phụ nữ cần thực hiện các lưu ý sau:

– Vệ sinh vùng kín sạch sẽ, nhẹ nhàng bằng dung dịch vệ sinh phù hợp.

– Không mặc quần áo quá bó, chọn quần lót vải mềm, thấm hút mồ hôi, thoáng khí để tránh vùng kín ẩm ướt.

– Quan hệ tình dục với các biện pháp an toàn phòng tránh các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục.

– Nên đi khám tổng quát sức khỏe, khám phụ khoa định kỳ để phát hiện và điều trị hiệu quả ngay khi mới chỉ là nguy cơ gây bệnh. 

– Nâng cao sức khỏe bằng chế độ dinh dưỡng đầy đủ, nghỉ ngơi hợp lý, tinh thần vui vẻ.

Vệ sinh vùng kín đúng cách phòng tránh khí hư bất thường

Khí hư là một hiện tượng sinh lý của cơ thể, khi trở nên bất thường sẽ dự báo về một bệnh lý tiềm ẩn nào đó trên cơ thể. Trang bị những thông tin cơ bản nhất về khí hư giúp các chị em phụ nữ phòng tránh các bệnh lý phụ khoa tốt nhất, nâng cao sức khỏe của bản thân và người thân, gia đình.