Tổng quan về viêm họng hạt

Hình ảnh viêm họng hạt

Viêm họng hạt là bệnh lý viêm họng mãn tính, dai dẳng, khó điều trị và có thể gây ra nhiều biến chứng phức tạp nếu không được điều trị kịp thời. Do đó, việc nhận thức sớm về nguyên nhân, triệu chứng và cách chữa trị về bệnh này là rất cần thiết. Bài viết sau đây sẽ cung cấp những thông tin đầy đủ và hữu ích nhất về viêm họng hạt.

I. Viêm họng hạt là gì?

Viêm họng hạt là một dạng viêm họng mãn tính quá phát. Thể bệnh này xảy ra sau khi niêm mạc họng xung huyết và xuất tiết. Các tế bào Lympho tăng sinh mạnh mẽ nhằm tiêu diệt các vi sinh vật có hại trong thời gian dài nên chúng sẽ nở to thành các hạt màu đỏ hoặc hồng lồi cao hơn so với niêm mạc xung quanh.

Viêm họng hạt xảy ra khá phổ biến, thường gặp ở người lớn nhiều hơn trẻ em. Ngoài khởi phát đơn độc, bệnh có thể đi kèm với viêm xoang mạn tính, viêm khí phế quản mạn, viêm mũi,… Viêm họng hạt có thể do tác động từ môi trường, cũng có thể do bất thường trong cấu trúc giải phẫu mũi – xoang.

II. Nguyên nhân của bệnh viêm họng hạt

– Không điều trị viêm họng dứt điểm:

Viêm họng là bệnh lý xảy ra khá phổ biến ở mọi lứa tuổi với tần suất 2 – 3 lần/năm. Các đợt điều trị thường chỉ kéo dài trong vài tuần và bệnh nhanh chóng thuyên giảm khi được chăm sóc, dùng thuốc đúng cách. Tuy nhiên, nếu chủ quan, không điều trị dứt điểm để bệnh tái phát nhiều lần, các tế bào Lympho sẽ tăng sinh và hình thành nên viêm họng hạt.

– Do ảnh hưởng của các bệnh lý:

Khi bị viêm xoang và Polyp mũi, các dịch nhầy và mủ thường xuyên chảy xuống cổ họng. Virus và vi khuẩn từ dịch nhầy sẽ kích thích các nang Lympho tăng sản và hệ quả là xuất hiện các đốm, hạt màu đỏ hoặc hồng ở thành họng.

– Lệch vách ngăn:

Vách ngăn mũi bị lệch sẽ khiến quá trình hô hấp bị gián đoạn, tăng khả năng ứ dịch ở các mô xoang, cuống họng. Từ đó tạo điều kiện thuận lợi làm tăng nguy cơ bùng phát các bệnh hô hấp mạn tính, trong đó có viêm họng hạt.

Ngoài ra, viêm họng hạt có thể do các nguyên nhân sau:

– Thói quen thở bằng miệng.

– Vệ sinh răng miệng kém.

– Cơ địa nhạy cảm.

– Thường tiếp xúc với người bị viêm đường hô hấp cấp.

– Thường xuyên tiếp xúc với các yếu tố kích thích như bụi, hóa chất, rượu bia, thuốc lá,…

– Trào ngược dạ dày – thực quản.

– Sinh sống ở môi trường ô nhiễm.

– Suy giảm hệ miễn dịch.

Viêm họng hạt do nhiều nguyên nhân gây ra

III. Phân loại viêm họng hạt

1. Viêm họng hạt cấp tính

Viêm họng hạt cấp tính là thời điểm mới bị nhiễm bệnh, không gây ra triệu chứng nghiêm trọng nên người bệnh thường chủ quan, tự ý mua và sử dụng thuốc. Vì thế mà bệnh trở nên nghiêm trọng, khó kiểm soát hơn. Do đó, khi gặp phải các dấu hiệu của viêm họng hạt, cần kịp thời tới khám bác sĩ để được điều trị hợp lý, hạn chế những biến chứng nguy hiểm.

2. Viêm họng hạt mạn tính

Nếu viêm họng hạt cấp tính không được điều trị kịp thời, dứt điểm sẽ dẫn đến viêm họng hạt mãn tính. Thời gian cho sự chuyển biến này là 3 tuần, khi chuyển sang giai đoạn mãn tính sẽ rất nguy hiểm, bệnh dai dẳng, dễ tái phát ngay cả không phải thời điểm giao mùa.

“Viêm họng hạt mãn tính có chữa được không?” Đây là thắc mắc chung của những người mắc bệnh. Trả lời cho câu hỏi này, các chuyên gia cho rằng viêm họng hạt là một bệnh lý quá phát không thể tự khỏi, ở giai đoạn cấp tính bạn nên chú ý phát hiện kịp thời và điều trị theo chỉ dẫn của bác sĩ. Nếu chuyển sang giai đoạn mãn tính, sẽ mất nhiều thời gian và công sức hơn để có thể điều trị dứt điểm.

IV. Dấu hiệu nhận biết viêm họng hạt

Tương tự như viêm họng, thời tiết giao mùa cũng là nguyên nhân khiến cho viêm họng hạt bùng phát mạnh mẽ hơn. Thời gian ủ bệnh thường kéo dài từ 2 đến 5 ngày.

Biểu hiện của viêm họng hạt:

– Đau họng, khó nuốt thức ăn, thậm chí là khi uống nước hay nuốt nước bọt.

– Cổ họng khô rát, ngứa ngáy khó chịu, cảm giác vướng đặc biệt sau khi ngủ dậy. Triệu chứng này sẽ nặng dần theo thời gian, có thể chuyển thành những cơn đau dữ dội.

– Ho kéo dài, ho khan hoặc ho có đờm. Ho đặc biệt về đêm sẽ gây khó ngủ, dẫn đến mệt mỏi, đau đầu.

– Khi bệnh chuyển biến nặng nề hơn, hệ miễn dịch của cơ thể sẽ phản ứng chống lại các tác nhân gây bệnh, dẫn đến tình trạng sốt cao, nổi hạch bạch huyết.

– Một số trường hợp sẽ gặp phải tình trạng hơi thở có mùi, gây khó chịu, có thể ảnh hưởng đến công việc và cuộc sống.

Đau rát họng, khó nuốt là một trong những triệu chứng của viêm họng hạt

V. Chẩn đoán viêm họng hạt như thế nào?

Để chẩn đoán đúng tình trạng bệnh, bệnh nhân cần đến các bệnh viện uy tín để thăm khám, chớ nên vội vàng dùng thuốc hay các mẹo dân gian.

Các kỹ thuật chẩn đoán viêm họng hạt được áp dụng tại bệnh viện như sau:

– Thăm khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ lắng nghe bệnh nhân các triệu chứng gặp phải, sau đó sẽ tiến hàng khám vòm họng. Vì viêm họng hạt gây nên các tổn thương thực thể khá rõ ràng, chính vì vậy, kết hợp các triệu chứng lâm sàng và khám họng giúp bác sĩ chẩn đoán sơ bộ được bệnh tình.

– Nội soi thanh quản: Để chẩn đoán chính xác hơn, bệnh nhân sẽ được chỉ định làm nội soi thanh quản. Đây là kỹ thuật giúp bác sĩ quan sát rõ ràng hơn niêm mạc phía sau họng, thực quản và thanh quản.

– X-quang phổi: Một số ít trường hợp, viêm họng hạt đi kèm với các bệnh viêm đường hô hấp dưới với các biểu hiện như ho nhiều, thở khò khè, đau thắt ngực. Lúc này X-quang phổi sẽ được chỉ định để xác định xem có liên quan đến viêm phồi hay không.

VI. Các phương pháp chữa viêm họng hạt

1. Điều trị nguyên nhân

– Giải quyết các ổ viêm nhiễm ở xoang, mũi, Amidan,… nhằm tránh dịch tiết ở đây chảy xuống họng kích thích tăng sinh các tổ chức Lympho. Khi các ổ viêm đã được xử lý triệt để, các nang Lympho quá sản sẽ có xu hướng giảm về kích thước và số lượng.

– Phẫu thuật cắt bỏ VA, Amidan, Polyp và chỉnh hình vách ngăn mũi để đảm bảo sự lưu thông của không khí.

– Bỏ thuốc lá và hạn chế rượu bia, chất kích thích để tránh những đợt bùng phát bệnh.

– Tích cực điều trị dứt điểm tình trạng trào ngược dạ dày – thực quản. Acid bị trào lên cổ họng sẽ dẫn đến đau rát, khó chịu và gây viêm. Bên cạnh đó, nếu tình trạng này kéo dài sẽ làm tăng nguy cơ mắc bệnh nha khoa và viêm đường hô hấp trên.

– Thường xuyên vệ sinh nhà cửa để đảm bảo môi trường sống luôn trong lành.

– Tránh tiếp xúc với khói bụi, hóa chất, phấn hoa,…

– Giữ ấm cơ thể khi thời tiết chuyển lạnh.

2. Sử dụng thuốc giảm triệu chứng

Viêm họng hạt gây ra nhiều triệu chứng khó chịu như đau rát họng, ngứa họng, khàn tiếng, ho,.. Vì vậy, kết hợp với điều trị nguyên nhân, bạn sẽ được chỉ định một số loại thuốc giúp cải thiện triệu chứng như sau:

– Thuốc long đờm.

– Thuốc giảm đau.

– Thuốc chống phù nề.

– Dung dịch súc miệng kháng khuẩn.

Xem thêm: Uống thuốc gì để trị viêm họng?

Cần kết hợp giữa điều trị nguyên nhân và sử dụng thuốc làm giảm triệu chứng để đạt hiệu quả tốt nhất. Nếu phụ thuộc hoàn toàn vào thuốc, các triệu chứng của bệnh có thể tái phát sau một thời gian nhất định.

Sử dụng thuốc tây để làm giảm các triệu chứng của viêm họng hạt

3. Đốt viêm họng hạt

Sau một thời gian điều trị, các nang Lympho quá sản sẽ giảm dần về kích thước và số lượng. Tuy nhiên, có những trường hợp, các nang Lympho này sẽ không thuyên giảm sau khi dùng thuốc và điều trị nguyên nhân.

Mặc dù không gây nguy hiểm nhưng các nang này sẽ khiến vòm họng trở nên nhạy cảm, người bệnh sẽ dễ buồn nôn và gây khó chịu, ảnh hưởng nhiều tới chất lượng cuộc sống. Vì vậy, nếu cần thiết, bệnh nhân có thể xem xét việc đốt viêm họng hạt bằng nitơ lỏng, laser hoặc đốt điện. Phương pháp này có thể loại bỏ hoàn toàn các tổ chức Lympho tăng sản gây cảm giác vướng víu, khó chịu do viêm họng hạt gây ra.

Đây là phương pháp có sự can thiệp y khoa, làm giảm tổn thương thực thể. Nếu không điều trị dứt điểm nguyên nhân thì sau khi đốt, các nang Lympho sẽ tiếp tục bị kích thích, tăng sản và hình thành các hạt màu đỏ hoặc hồng ở thành sau họng. Hơn nữa, có những trường hợp sau khi can thiệp đốt viêm họng hạt, niêm mạc sẽ hình thành sẹo. Chính vì vậy một lưu ý hết sức quan trọng khi lựa chọn phương pháp này chính là phải điều trị kết hợp nguyên nhân gây bệnh, cắt đứt mọi nguyên nhân dẫn đến tình trạng này.

Đốt viêm họng hạt là một trong những cách chữa hữu hiệu nhất

4. Các biện pháp hỗ trợ khác

Viêm họng hạt gây ra nhiều phiền toái trong cuộc sống, bệnh dai dẳng, mãn tính và dễ tái phát khi gặp điều kiện thuận lợi. Vì vậy, bên cạnh việc can thiệp y tế, người bệnh nên chủ động thực hiện thêm các biện pháp hỗ trợ để có thể đẩy nhanh quá trình hồi phục và giảm nguy cơ bệnh tái phát.

Các biện pháp hỗ trợ mà người bệnh có thể thực hiện:

– Tích cực bổ sung nước để làm loãng dịch đờm và làm giảm triệu chứng ngứa ngáy, khó chịu ở cổ họng. Tránh sử dụng nước đá và nước lạnh, nên uống nước ấm để bảo vệ cổ họng, làm dịu niêm mạc họng.

– Giữ ấm cơ thể, nghỉ ngơi hợp lý để cải thiện hệ miễn dịch, nâng cao thể trạng của cơ thể.

– Hạn chế sử dụng các đồ ăn chứa nhiều gia vị, dầu mỡ vì các thực phẩm này sẽ kích thích cổ họng, gây ngứa và ho.

– Một số mẹo dân gian hỗ trợ cải thiện triệu chứng viêm họng, đặc biệt là viêm họng hạt có thể áp dụng như trà gừng, nước mật ong, trà bạc hà,…

– Ngậm và súc miệng nước muối thường xuyên để giảm đau, ngứa cổ họng và loại bỏ đờm ứ.

– Xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý để tăng cường sức khỏe giúp bệnh nhanh khỏi.

Trà gừng mật ong giúp cải thiện các triệu chứng của viêm họng hạt

VII. Phòng ngừa viêm họng hạt

Viêm họng hạt tuy không quá nguy hiểm nhưng nó ảnh hưởng nhiều đến sinh hoạt cũng như chất lượng cuộc sống của người bệnh. Nó là bệnh mãn tính nên tỷ lệ tái phát cao ngay khi gặp điều kiện thuận lợi, chính vì vậy, chỉ động phòng tránh là biện pháp tốt nhất để bảo vệ bản thân trước căn bệnh này. Một số cách để tránh bệnh tái phát được các chuyên gia đưa ra như sau:

– Giữ vệ sinh răng miệng sạch sẽ để hạn chế tối đa sự xâm nhập của vi khuẩn gây tổn thương vùng họng. Đánh răng ít nhất 2 lầm mỗi ngày, súc miệng họng bằng nước muối sinh lý hoặc các nước súc miệng có tính sát khuẩn.

– Tuyệt đối không ăn chung, uống chung, hạn chế giao tiếp với những người đang bị viêm họng hạt để tránh nguy cơ tái nhiễm.

– Vệ sinh tay sạch sẽ trước, sau khi ăn và ngay sau khi đi vệ sinh bằng nước rửa tay sát khuẩn.

– Mang khẩu trang khi ra ngoài để hạn chế tiếp xúc khói bụi hay các vi sinh vật gây bệnh từ môi trường.

– Cần chuẩn bị cho mình thực đơn khoa học, đảm bảo chế độ dinh dưỡng phù hợp, tăng cường bổ sung các thực phẩm có tính mát, vitamin C…, kiêng hoặc hạn chế đến mức tối đa các đồ ăn cay nóng, các chất kích thích niêm mạc họng…

Viêm họng hạt là bệnh lý chuyển biến tương đối nhanh, gây suy chức năng của hệ hô hấp. Do đó, bạn cần chú ý tới các dấu hiệu nhận biết sớm viêm họng hạt, tích cực điều trị dứt điểm nguyên nhân và kết hợp với các biện pháp hỗ trợ để đẩy lùi bệnh một cách nhanh chóng và hiệu quả. Bên cạnh đó, cần kết hợp chế độ ăn uống và sinh hoạt khoa học, hợp lý để hỗ trợ và ngăn ngừa bệnh.