Tạp chất lẫn trong dược liệu bao gồm tất cả các chất ngoài quy định của dược liệu đó như: Đất, đá, rơm rạ, cây cỏ khác, các bộ phận khác của cây không quy định làm dược liệu, xác côn trùng…
Cách xác định
Cân một lượng mẫu vừa đủ theo chỉ dẫn trong chuyên luận riêng hoặc trong ghi chú dưới đây, dàn mỏng trên tờ giấy, quan sát bằng mắt thường hoặc kính lúp, khi cần có thể dùng rây để phân tách tạp chất và dược liệu.
Cân phần tạp chất và tính phần trăm như sau:
X% = (a/p) x 100
Trong đó:
a là khối lượng tạp chất tính bằng gam;
p là khối lượng mẫu thử tính bằng gam.
Xem thêm: Xác định các chất chiết được trong dược liệu (Phụ lục 12.10) – Dược điển Việt Nam 5
Ghi chú:
- Trong một số trường hợp nếu tạp chất rất giống với thuốc, có thể phải làm các phản ứng định tính hoá học, phương pháp vật lý hoặc dùng kính hiển vi để phát hiện tạp chất. Tỷ lệ tạp chất được tính bao gồm cả tạp chất được phát hiện bằng phương pháp này.
- Lượng mẫu lấy để thử nếu chuyên luận riêng không quy định thì lấy như sau:
Hạt và quả rất nhỏ (như hạt Mã đề): 10 g.
Hạt và quả nhỏ: 20 g.
Dược liệu thái thành lát: 50 g.