Sâu răng là gì?
Sâu răng là một trong những vấn đề sức khỏe phổ biến nhất trên thế giới. Sâu răng không chỉ là nỗi lo lắng của nhiều trẻ nhỏ, mà còn gây sợ hãi với cả người lớn, người cao tuổi. Nếu không được điều trị, nó sẽ lớn hơn và ảnh hưởng đến các lớp sâu hơn ở răng, gây đau răng nghiêm trọng, nhiễm trùng… Vậy nguyên nhân do đâu dẫn tới tình trạng này? Cách khắc phục? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu về vấn đề này nhé!
I. Sâu răng là gì?
Sâu răng là những vùng bị tổn thương vĩnh viễn trên bề mặt cứng của răng, phát triển thành những khe hở hoặc lỗ nhỏ li ti. Sâu răng là do sự kết hợp của nhiều yếu tố, bao gồm vi khuẩn trong miệng, thường xuyên ăn vặt, nhấm nháp đồ uống có đường và không vệ sinh răng miệng kỹ…
Chúng đặc biệt phổ biến ở trẻ em, thanh thiếu niên và người lớn tuổi. Nhưng bất cứ ai có răng đều có thể bị sâu răng, kể cả trẻ sơ sinh.
II. Biểu hiện của tình trạng sâu răng
Các triệu chứng của sâu răng khác nhau, tùy thuộc vào mức độ và vị trí của chúng. Khi sâu răng mới bắt đầu, bạn có thể không có bất kỳ biểu hiện nào. Khi chúng lớn hơn, nó có thể gây ra các dấu hiệu như:
– Đau răng, đau tự phát hoặc đau xảy ra mà không rõ nguyên nhân.
– Ê buốt răng.
– Đau từ nhẹ đến buốt khi ăn hoặc uống những đồ ngọt, nóng hoặc lạnh.
– Các lỗ hoặc vết rỗ có thể nhìn thấy trên răng.
– Bề mặt răng có màu nâu, đen hoặc trắng.
– Đau khi cắn thức ăn hoặc cắn vào răng đối diện.
Biểu hiện sâu răng thường là ê buốt, khó chịu
Sâu răng thường xảy ra nhất ở răng sau của bạn (răng hàm và răng tiền hàm). Những chiếc răng này có nhiều rãnh, lỗ và kẽ, nhiều chân răng có thể bám các mảnh thức ăn. Do đó, chúng khó được giữ sạch hơn so với những chiếc răng cửa mềm mại và dễ tiếp cận bởi bàn chải đánh răng.
Sâu răng thường gặp ở trẻ nhỏ và thanh thiếu niên. Người lớn tuổi cũng có nguy cơ mắc bệnh cao hơn. Theo thời gian, răng sẽ bị mòn và nướu bị tụt xuống, dễ bị sâu chân răng. Người lớn tuổi cũng có thể sử dụng thêm các loại thuốc làm giảm lưu lượng nước bọt, làm tăng nguy cơ sâu răng.
III. Quá trình sâu răng? Tại sao sâu răng lại gây đau?
Sâu răng hình thành như thế nào?
Sâu răng là một quá trình xảy ra theo thời gian, dần dần phát triển có thể do nhiều yếu tố hợp thành. Quá trình này diễn ra theo 3 giai đoạn chính sau:
1. Các dạng mảng bám
Mảng bám răng là một lớp màng dính trong suốt bao phủ răng của bạn. Đó là do ăn nhiều đường, tinh bột và không vệ sinh răng miệng kỹ. Khi đường và tinh bột không được làm sạch khỏi răng, vi khuẩn sẽ nhanh chóng xử lý chúng và hình thành mảng bám. Mảng bám trên răng có thể cứng lại dưới hoặc trên đường viền của nướu thành cao răng (vôi răng). Cao răng khiến mảng bám khó loại bỏ hơn và tạo lá chắn cho vi khuẩn sinh sôi và phát triển.
2. Các cuộc tấn công mảng bám
Acid trong các mảng bám loại bỏ các khoáng chất trong lớp men bên ngoài, cứng của răng. Sự xói mòn này gây ra các lỗ hoặc lỗ nhỏ trên men răng – giai đoạn đầu tiên của sâu răng. Một khi các vùng men bị mòn đi, vi khuẩn và axit sẽ tấn công lớp tiếp theo của răng, được gọi là ngà răng. Lớp này mềm hơn men và ít chịu axit hơn. Chúng nhỏ nối trực tiếp với dây thần kinh của răng gây ê buốt.
3. Sự phá hủy răng xảy ra liên tục
Khi sâu răng phát triển, vi khuẩn và axit tiếp tục di chuyển qua răng đến chất liệu răng bên trong (tủy răng) có chứa dây thần kinh và mạch máu. Tủy răng bị sưng tấy và bị kích ứng do vi khuẩn. Vì không có không gian cho chỗ sưng bên trong răng, dây thần kinh bị chèn ép, gây đau. Cảm giác khó chịu thậm chí có thể kéo dài ra bên ngoài chân răng đến tận xương.
IV. Nguyên nhân gây sâu răng
Những yếu tố sau đây có thể dẫn đến tình trạng sâu răng, bao gồm:
1. Thường xuyên ăn vặt hoặc nhấm nháp
Nguyên nhân dẫn đến sâu răng
Thực phẩm bám lâu ngày trên răng như sữa, kem, mật ong, đường, soda, trái cây sấy khô, bánh ngọt, bánh quy, kẹo cứng và bạc hà, ngũ cốc khô và khoai tây chiên có nguy cơ cao gây sâu răng hơn thực phẩm dễ bị rửa trôi bởi nước bọt.
Khi bạn thường xuyên ăn nhẹ hoặc tiêu thụ đồ uống có đường, lúc này sẽ cung cấp cho vi khuẩn trong miệng thêm nguyên liệu để tạo ra axit tấn công răng và làm mòn chúng. Và uống soda hoặc đồ uống có tính axit khác trong suốt cả ngày sẽ làm axit liên tục phủ lên răng.
2. Cho trẻ sơ sinh bú trước khi đi ngủ
Khi trẻ được bú bình sữa, sữa công thức, nước trái cây hoặc các chất lỏng có đường khác trước khi đi ngủ, những đồ uống này sẽ lưu lại trên răng hàng giờ trong khi trẻ ngủ, nuôi dưỡng vi khuẩn gây sâu răng. Tổn thương tương tự có thể xảy ra khi trẻ mới biết đi và thường tiêu thụ những đồ uống này.
3. Không nhận đủ florua
Florua là một khoáng chất tự nhiên, giúp ngăn ngừa sâu răng và thậm chí có thể đảo ngược các giai đoạn sớm của tổn thương răng. Vì lợi ích tốt cho răng, florua được thêm vào nhiều nguồn chứa nước công cộng. Nó cũng là một thành phần phổ biến trong kem đánh răng và nước súc miệng. Nhưng nước đóng chai thường không chứa florua.
4. Đánh răng không đầy đủ
Đánh răng không đầy đủ có thể gây sâu răng
Nếu bạn không làm sạch răng sớm sau khi ăn và uống, những mảng bám hình thành nhanh chóng và bắt đầu những bước đầu tiên của tình trạng sâu răng.
5. Khô miệng
Khô miệng là do thiếu nước bọt, trong khi đó nước bọt giúp ngăn ngừa sâu răng bằng cách rửa sạch thức ăn và mảng bám trên răng. Các chất được tìm thấy trong nước bọt cũng chống lại axit do vi khuẩn tạo ra. Một số loại thuốc, xạ trị vào đầu hoặc cổ, hoặc một số loại thuốc hóa trị nhất định có thể làm tăng nguy cơ sâu răng do giảm sản xuất nước bọt.
6. Mòn miếng trám hoặc thiết bị nha khoa
Qua nhiều năm, vật liệu trám răng có thể yếu đi, bắt đầu vỡ hoặc phát triển các cạnh gồ ghề. Điều này cho phép mảng bám tích tụ dễ dàng hơn và khó loại bỏ hơn. Chúng không còn hiệu quả và có thể bắt đầu sâu bên dưới chúng.
7. Ợ nóng
Ợ chua hoặc bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD) có thể khiến axit dạ dày trào ngược lên miệng làm mòn men răng và gây tổn thương răng đáng kể. Điều này làm vi khuẩn tấn công nhiều hơn ở ngà răng, tạo ra sâu răng.
8. Rối loạn ăn uống
Chán ăn và chứng ăn vô độ có thể dẫn đến mòn răng và sâu răng đáng kể. Axit trong dạ dày do nôn nhiều lần (đi ngoài) khiến răng bị mài mòn và bắt đầu làm tan men răng. Rối loạn ăn uống cũng có thể cản trở việc sản xuất nước bọt.
V. Biến chứng nguy hiểm của sâu răng
Biến chứng của sâu răng là gì?
Sâu răng là bệnh rất phổ biến nên lúc đầu nhiều người thường bỏ qua chúng. Nhiều người cũng nghĩ rằng việc trẻ bị sâu răng ở những chiếc răng sữa cũng không thành vấn đề. Tuy nhiên, sâu răng có thể để lại những biến chứng nghiêm trọng và lâu dài, ngay cả đối với những trẻ chưa mọc răng vĩnh viễn như:
– Đau đớn, gây ảnh hưởng tới sinh hoạt mỗi ngày.
– Áp xe răng, có trường hợp nghiêm trọng dẫn đến nhiễm trùng nặng hơn hoặc thậm chí đe dọa tính mạng.
– Sưng hoặc chảy mủ quanh răng.
– Tổn thương hoặc gãy răng.
– Gặp vấn đề nhai.
– Thay đổi vị trí của răng sau khi mất răng.
– Giảm cân hoặc các vấn đề dinh dưỡng do ăn hoặc nhai bị đau hoặc khó khăn.
– Mất răng, ảnh hưởng đến ngoại hình cũng như sự tự tin.
VI. Điều trị sâu răng
Sâu răng gây ảnh hưởng trực tiếp đến việc ăn uống, khiến bạn vô cùng khó chịu, do đó việc khám bởi bác sĩ nha khoa sẽ giúp bạn giải quyết vấn đề này một cách nhanh chóng.
Điều trị sâu răng như thế nào?
Với việc bảo tồn răng một cách tối đa một số biện pháp có thể sử dụng như:
– Tái khoáng phần bị sâu: sử dụng một số chất phosphat, calcium, flori đổ vào rãnh sâu. Biện pháp này chỉ có hiệu quả khi răng chớm bị bệnh, làm thu hẹp vùng có màu trắng vôi và ngừng phát triển.
– Dùng thuốc: Một số dung dịch có tính sát khuẩn có thể được chấm vào chỗ bị sâu để cải thiện tình trạng này.
– Trong các trường hợp nặng ảnh hưởng tới tủy có thể cần lấy hết những mô tủy bị viêm. Sau đó sử dụng vật liệu trám và bọc bên ngoài để khôi phục răng.
VII. Ngăn ngừa sâu răng
Sâu răng có thể được ngăn ngừa bằng những biện pháp đơn giản dưới đây:
– Tránh ăn vặt và nhấm nháp thường xuyên. Bất cứ khi nào bạn ăn hoặc uống, bạn sẽ giúp vi khuẩn trong miệng tạo ra axit phá hủy men răng. Nếu bạn ăn nhẹ hoặc uống rượu trong suốt cả ngày có nghĩa là răng đang bị tấn công liên tục.
– Đánh răng bằng kem đánh răng có fluor sau khi ăn hoặc uống. Đánh răng ít nhất hai lần một ngày và tốt nhất là sau mỗi bữa ăn. Đồng thời nên sử dụng kem đánh răng có chứa florua. Để làm sạch kẽ răng, hãy dùng chỉ nha khoa hoặc dùng dụng cụ làm sạch kẽ răng.
– Súc miệng. Nếu có nguy cơ cao bị sâu răng, bác sĩ nha khoa có thể khuyến nghị bạn sử dụng nước súc miệng có chứa florua.
Súc miệng ngăn ngừa sâu răng
– Thăm khám nha sĩ thường xuyên. Làm sạch răng thường xuyên và khám răng miệng định kỳ, có thể giúp ngăn ngừa hoặc phát hiện sớm các vấn đề về răng.
– Uống một ít nước máy. Hầu hết các nguồn cung cấp nước công cộng đều có thêm florua, có thể giúp giảm sâu răng đáng kể. Nếu bạn chỉ uống nước đóng chai không chứa florua, bạn sẽ không tận dụng hết những lợi ích của florua.
– Ăn thực phẩm tốt cho răng. Một số loại thực phẩm và đồ uống tốt cho răng của bạn hơn những loại khác như trái cây tươi và rau quả làm tăng lưu lượng nước bọt. Cà phê không đường, trà và kẹo cao su không đường giúp rửa sạch các mảnh vụn còn sót lại ở răng. Tránh để thức ăn bám lâu ngày trong rãnh và kẽ răng.
Trên đây là một số thông tin cần phải biết về sâu răng. Mong rằng kiến thức này có thể giúp ích cho bạn trong việc bảo vệ răng miệng của mình.