Tinh dầu Tràm (Aetheroleum Cajuputi) – Dược điển Việt Nam 5

Tinh dầu lấy từ lá tươi của cây Tràm gió, còn gọi là cây Chè đồng (Melaleuca cajuputi Powell), họ Sim (Myrtaceae), bằng cách cất kéo hơi nước.

Tính chất

Chất lỏng trong, không màu hay màu lục nhạt đến vàng nhạt. Mùi đặc biệt. Tan trong 1 đến 2 thể tích ethanol 80 %.

Tỷ trọng

Ở 20°C: Từ 0.900 đến 0.925 (Phụ lục 6.5).

Chỉ số khúc xạ

Ở 20°C: Từ 1,466 dển 1,472 (Phụ lục 6.1).

Góc quay cực riêng

Ở 20°C: Từ -3° đến -1° (Phụ lục 6.4).

Giới hạn aldehyd

Cho 10 ml tinh dầu vào bình nón nút mài dung tích 100 ml. Thêm vào đó 5 ml toluen (TT) và 4 ml dung dịch hydroxylamin hydroclorid trong ethanol 60 % (TT). Lắc mạnh và chuẩn độ ngay bằng dung dịch kali hydroxyd 0,5 N trong ethanol 60 % (CĐ) đến khi màu đỏ chuyển sang màu vàng. Tiếp tục lắc và chuẩn độ tới khi lớp dưới có màu vàng bền vững sau khi đã lắc mạnh 2 min và để yên cho tách lớp; phản ứng xảy ra hoàn toàn trong khoảng 15 min. Lặp lại quy trình định lượng như trên với 10 ml tinh dầu khác, dùng dung dịch đã chuẩn độ sơ bộ ở trên thêm 0,5 ml dung dịch kali hydroxyd 0,5 N trong ethanol 60 % (CĐ) làm chuẩn màu cho điểm kết thúc định lượng. Lượng dung dịch kali hydroxyd 0,5 N trong ethanol 60 % (CĐ) dùng cho chuẩn độ không được quá 2,0 ml.

Xem thêm: Tinh dầu Quế (Aetheroleum Cinnamomi) – Dược điển Việt Nam 5

Định tính 

A. Cho vào 1 ống nghiệm khô 1 ml tinh dầu (đã làm khan trước bằng natri sulfat khan (TT) và 1 ml acid phosphoric (TT). Đặt ống nghiệm vào một cốc nước đá và khuấy kỹ trong vài phút, sẽ thấy một hợp chất cộng được tạo thành có thể chất như kem, màu từ trắng ngà đến đỏ cam tùy theo độ tinh khiết của tinh dầu.

B. Phương pháp sắc ký lớp mỏng (Phụ lục 5.4).

Bản mỏng: Silica gel GF₂₅₄.

Dung môi khai triển: Benzen – ethyl acetat (9 : 1).

Dung dịch khử: Tinh dầu pha loãng trong dicloromethan (TT) với tỷ lệ 1 : i.

Dung dịch đối chiếu: Cineol pha loãng trong dicloromethan (TT) với tỷ lệ 1 : 1.

Cách tiến hành: Chấm riêng biệt lên cùng một bản mỏng 10 μl mỗi dung dịch trên. Sau khi triển khai sắc ký, lấy bản mỏng ra để khô ở nhiệt độ phòng, phun thuốc thử vanilin – sulfuric (TT). Sấy bản mỏng ở 105°C trong 5 min đến 10 min. Quan sát dưới ánh sáng thường. Trên sắc ký đồ của dung dịch thử phải có vết chính có cùng màu và cùng giá trị R_f với vết cineol của dung dịch đối chiếu.

Định Lượng tinh dầu tràm

Định lượng theo phương pháp đo điểm đông đặc của hợp chất cộng giữa cineol và O-cresol (Phụ lục 12.5).
Hàm lượng cineol (C₁₀H₁₈O) trong tinh dầu tràm phải không ít hơn 40.0 %.

Xem thêm: Tinh dầu Long Não (Aetheroleum Cinnamomi camphorae) – Dược điển Việt Nam 5

Bảo quản

Trong bình nút kín, để chỗ mát, tránh ánh sáng.